Το φάντασμα του περυσινού καλοκαιριού πλανάται πάνω από τη ΝΑ Ευρώπη - Στην ενεργοποίηση της Task Force επιμένει η Ελλάδα - Tα σινιάλα από τη Eurelectric και τα τιμολόγια των παρόχων

Γιώργος Φιντικάκης energypress.gr

Τη σοβαρότητα του κινδύνου που εγκυμονεί για το φετινό καλοκαίρι να ζήσουμε ξανά τις περιπέτειες του περυσινού, όπου λόγω μιας σειράς συγκυριακών αλλά κυρίως δομικών παραγόντων εκτινάχθηκαν οι τιμές στο ρεύμα, αναδεικνύουν τα πολλαπλά επίπεδα στα οποία συζητείται το θέμα.

Τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, με την υπόθεση των μεγάλων αποκλίσεων των τιμών μεταξύ ΝΑ Ευρώπης και της υπόλοιπης ηπείρου, να συζητείται στο φετινό συνέδριο της Eurelectric στις Βρυξέλλες, του φορέα που εκπροσωπεί όλα τα utilities ηλεκτρισμού του μπλοκ.

Το ίδιο και η ανάγκη συντονισμού ενόψει καλοκαιριού των εμπλεκόμενων κυβερνήσεων, Διαχειριστών και Ρυθμιστών των χωρών της περιοχής, υπό την επίβλεψη της Κομισιόν, ώστε να αποφευχθούν τυχόν αστοχίες όπως τον περυσινό Ιούλιο.

«Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, γνωρίζουμε ότι η Κομισιόν έχει συστήσει μια Task Force, που δουλεύει πάνω στο πώς θα το αντιμετωπίσουμε. Μέχρι σήμερα δεν έχουμε κάποια εικόνα σ’ αυτό το μέτωπο και αναμένουμε τα αποτελέσματα. Καθώς κινούμαστε προς το καλοκαίρι και θα ζήσουμε πιθανότατα καύσωνες, ετοιμαζόμαστε να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια παρόμοια κατάσταση», όπως ανέφερε χθες στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου του συνεδρίου, ο αντιπρόεδρος της Eurelectric και πρόεδρος της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης.

Το θέμα ανέδειξε χθες από τη πλευρά του, μέσω του άρθρου του στο Energypress, και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου (Άρθρο Παπασταύρου στο energypress: Το ενεργειακό αύριο της Ελλάδας – Οι κινήσεις που προστατεύουν τον καταναλωτή και ενισχύουν τη θέση της χώρας – Γιατί ζητάμε την ουσιαστική λειτουργία της ευρωπαϊκής task force), τονίζοντας ότι σε αυτές τις απαιτητικές στιγμές, πρέπει και η Ευρώπη να έρθει προ των ευθυνών της και να αντιληφθεί τις ανάγκες όλων ανεξαιρέτως των κρατών-μελών της, μεριμνώντας για μια πραγματικά ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.

«Γι’ αυτό και συνεχίζουμε να ζητάμε μετ’ επιτάσεως την ουσιαστική λειτουργία της task force για την από κοινού αντιμετώπιση υφιστάμενων προκλήσεων και στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας των κρατών-μελών, κάτι που θα θέσουμε και στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. μέσα στον Ιούνιο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός. To επόμενο Συμβούλιο Υπουργών προγραμματίζεται για τη μεθεπόμενη Δευτέρα 16 Ιουνίου (https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/tte/2025/06/16/) και προφανώς Αθήνα, Σόφια και Βουκουρέστι, θα εμφανιστούν στην ίδια γνωστή κοινή γραμμή.

To θέμα άλλωστε των υπερβολικών τιμών χονδρικής στη ΝΑ Ευρώπη ανέδειξε κατά τη πρώτη ημέρα των εργασιών του συνεδρίου της Eurelectric και ο υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας, Sebastian Burduja, που μαζί με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία έχουν στείλει κατ’ επανάληψη επιστολές στη Κομισιόν, θυμίζοντας ότι η κοινή ενεργειακή αγορά δεν λειτουργεί ως ενιαία, παρά ως πολλές διαφορετικές.

Έκανε ειδική μνεία σε δύο γειτονικές αγορές με μεγάλες αποκλίσεις τιμών και με το capacity της μεταξύ τους διασύνδεσης να υποχρησιμοποιείται (σσ: εννοώντας την Ουγγαρία και την Αυστρία) και επεσήμανε ότι οι τιμές χονδρικής στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα κινούνται στα 90 ευρώ / MWh, όταν στις αγορές της Κεντρικής και Β.Ευρώπης είναι μονίμως εξαιρετικά χαμηλότερα.

«Η επιτυχία της ενεργειακής μετάβασης συνοψίζεται στη φράση «no transition without transmission», είπε ο ρουμάνος υπουργός, θυμίζοντας παλαιότερη μελέτη του φορέα που εκπροσωπεί τους ευρωπαίους ρυθμιστές (ACER) ότι οι ανάγκες για επενδύσεις στα ευρωπαικά δίκτυα κυμαίνονται σε 100 δισ. ευρώ το χρόνο.

Το μήνυμα από τις χρεώσεις των παρόχων και τα παράγωγα

Το τρίτο σινιάλο που αναδεικνύει το θέμα, πέρα από την αναφορά Παπασταύρου ότι θα το θέσει στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών και όσα ειπώθηκαν στο συνέδριο της Eurelectric, αφορά τις χρεώσεις των παρόχων για το μήνα Ιούνιο.

Το μήνυμα από τις έστω μικρές αυξήσεις, (https://energypress.gr/news/sta-154-lepta-i-prasini-kilobatora-gia-pano-apo-okto-sta-deka-noikokyria-ton-ioynio-ta), παρά την ελαφρά πτώση της τιμής χονδρικής, που ανακοίνωσαν πολλοί προμηθευτές στα πράσινα τιμολόγια για το τρέχοντα μήνα είναι ότι η αγορά κρατάει δυνάμεις, ενόψει ενός ακόμη δύσκολου καλοκαιριού, όπως δείχνουν και τα συνεχή καμπανάκια από τα παράγωγα στο Ευρωπαικό Χρηματιστήριο Ενέργειας για τον Ιούλιο, τον Αύγουστο αλλά και για το Σεπτέμβρη.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, για τον Ιούνιο έχουν γίνει πράξεις στα 98,82 €/ MWh, ωστόσο για τον Ιούλιο έχουν «κλειδώσει» συμβόλαια στα 132,16 €/ MWh, δηλαδή 34% υψηλότερα. Και για το 3ο τρίμηνο του έτους στα 124,33 €/ MWh.

Τα συμβόλαια στην αγορά της Ουγγαρίας, που θεωρείται «benchmark» λόγω της κεντρικής της θέσης στην Ευρώπη και των πολλών διασυνδέσεων με το Νότο, από τα 97,5 €/MWh που είχαν κλείσει για τον Ιούνιο, κλειδώνουν στα 132,59 €/ MWh για τον Ιούλιο, και στα 122,4 €/MWh για το τρίτο τρίμηνο.

Στη Ρουμανία, έχουν γίνει πράξεις στα 101,51 €/ MWh για τον Ιούνιο και στα 125,42 €/ MWh για το 3ο τρίμηνο του έτους. Και στη Γερμανία, την αγορά παραγώγων με μακράν τη μεγαλύτερη ρευστότητα στην Ευρώπη, παρ' ότι πιο συγκρατημένες οι αυξήσεις, εντούτοις δεν είναι αμελητέες. Οι πράξεις από τα 69,9 €/MWh για τον Ιούνιο, ανεβαίνουν στα 76,03 για τον Ιούλιο, στα 77,92 για τον Αύγουστο και στα 85,35 €/MWh για το Σεπτέμβριο.

Το πόσο ευάλωτος είναι ο νοτιοανατολικός ευρωπαικός διάδρομος, όπου αρκεί ένα σφάλμα στα πληροφοριακά συστήματα των Διαχειριστών της Κεντρικής Ευρώπης για να «τρελάνει» τις τιμές στην άλλη άκρη, ανέδειξε και αυτό που συνέβη στα τέλη Μαίου (https://energypress.gr/news/tessera-simata-kindynoy-enopsei-kalokairioy-pos-mia-astohia-sti-keyropi-ektinaxe-hthes-tis).

Ένα λάθος των Διαχειριστών, που δεν κατάφεραν να υπολογίσουν σωστά τη μεταφορική ικανότητα των κεντροευρωπαικών διασυνδέσεων, άρα και την απαιτούμενη ισχύ για να καλυφθούν οι ανάγκες, ήταν αρκετό για να απογειώσει την επόμενη μέρα τις τιμές σε… Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα.

Την πλήρωσαν οι «συνήθεις ύποπτοι» που είδαν στις 21 Μαίου τη μέγιστη τιμή (8 μμ) να πιάνει τα 355 €/ MWh και να αποτελεί μακράν την υψηλότερη στην Ευρωπαική Ενωση, παρ’ ότι η αστοχία αφορούσε την Κ.Ευρώπη.