Έξι είναι τα κλειδιά για να επιλυθεί η εξίσωση της μείωσης κατά 20% ως 40% του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που έβαλε στο τραπέζι χθες ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Παναγιώτης Λαφαζάνης.
Με τη διαφορά ότι τα τρία απ’ αυτά τα κλειδιά βρίσκονται πράγματι στην “τσέπη” του κ. Λαφαζάνη, όχι όμως και τα άλλα τρία που βρίσκονται σε “τσέπες” άλλων.
Τι εννοούμε; Ότι κάποια από τα μέσα που σκέφτεται να χρησιμοποιήσει ο νέος υπουργός για να πετύχει το στόχο του θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένα, ενώ κάποια άλλα όχι.
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν ασφαλώς η μετακύληση στους καταναλωτές των συγκυριακά μεγάλων μειώσεων των τιμών του πετρελαίου, των ποσών που εξοικονομούνται από τη μείωση των αποζημιώσεων για ΑΔΙ, και την κατάργηση του μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους, καθώς και ην τυχόν επανεξέταση του ΕΤΜΕΑΡ.
Δεν ισχύει το ίδιο όμως για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Διότι το ποσό που θα “δώσει” αύριο πίσω σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις η ηγεσία του υπουργείου ως απόρροια της βουτιάς του πετρελαίου, θα αναγκαστεί να τους το ξαναπάρει και με το παραπάνω μεθαύριο όταν ανακοινώσει τις νέες ΥΚΩ για το 2014 (μαζί με τα ποσά που εκκρεμούν από τα προηγούμενα έτη).
Και αν το άνοιγμα της πόρτας των ΥΚΩ δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι κρύβει… μειώσεις για τους καταναλωτές, είναι ακόμη πιο αβέβαιο αν μπορεί να πειστεί η ΔΕΗ να προχωρήσει σε εξορθολογισμό δαπανών όπως είχε εισηγηθεί προ αρκετών μηνών σε μελέτη της η “Ernst and Young” (το 6ο και τελευταίο κλειδί).
Αλλά ας δούμε αναλυτικά τι προκύπτει από την κοστολογική μελέτη που παρουσίασε στον κ. Λαφαζάνη ο απερχόμενος πρόεδρος της ΡΑΕ Νίκος Βασιλάκος, μαζί με τις όχι και τόσο απεριόριστες δυνατότητες για φιλολαϊκή πολιτική που παρέχει στην ηγεσία του υπουργείου η βουτιά του πετρελαίου και του φυσικού αερίου:
Το δώρο του πετρελαίου: Πρόκειται για τη συγκυριακή μεγάλη μείωση των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, που θα ζητηθεί από τη ΔΕΗ να τις μετακυλήσει στους καταναλωτές αντί να τις καρπωθεί για να ενισχύσει την κερδοφορία της (σ.σ οι αναλυτές αναμένουν για φέτος κέρδη τουλάχιστον 260 εκατ. ευρώ). Πρόκειται καθαρά όμως για ένα συγκυριακό “δώρο”, κανείς δεν ξέρει αν θα υπάρχει και του χρόνου.
Μείωση των αποζημιώσεων (ΑΔΙ): Τα αποδεικτικά διαθεσιμότητας ισχύος δίνονται σε όλες τις μονάδες (της ΔΕΗ και οι έξι ιδιωτικές) προκειμένου ανά πάσα στιγμή να μπορούν να τεθούν σε λειτουργία και να δώσουν ρεύμα. Τέτοιου είδους μηχανισμοί ισχύουν σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. για να στηρίξουν την επάρκεια της αγοράς σε ηλεκτρική ενέργεια και παράλληλα την ευελιξία κάποιων μονάδων να μπαίνουν και να βγαίνουν στο σύστημα όταν χρειαστεί. Αλλά η τρόικα θεώρησε ότι τα ποσά που καταβάλλονται στην Ελλάδα στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας είναι ιδιαίτερα υψηλά, με συνέπεια να μειωθούν κατά 60%, από τα 570 εκατ. ευρώ στα 225 εκατ. ευρώ ετησίως. Υπολογίζεται ότι από αυτή την εξέλιξη οι τιμές λιανικής θα μπορούσαν να μειωθούν κατά ένα 10%. Πλέον ουδείς δεν μπορεί να αποκλείσει η νέα κυβέρνηση να θελήσει να μειώσει περαιτέρω τα ΑΔΙ, προκειμένου να εξοικονομήσει κι άλλα έσοδα. Σε μια τέτοια περίπτωση ωστόσο θα συναντήσει ισχυρές και εύλογες αντιδράσεις τόσο από τη ΔΕΗ όσο και από τους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς.
Κατάργηση ΜΑΜΚ: Επιπλέον πηγές εξοικονόμησης κόστους για το σύστημα θα προέλθουν από την εδώ και αρκετό καιρό κατάργηση του μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους (ΜΑΜΚ) που αποζημιώνει τις ιδιωτικές μονάδες ηλεκτρικής ενέργειας. Εκτιμάται ότι με τη κατάργησή του μειώθηκε κατά 10% το κόστος που επίσης θα μπορούσε να περάσει στους τελικούς καταναλωτές.
Επανεξέταση ΕΤΜΕΑΡ: Η τέταρτη πηγή εξεύρεσης πόρων για να χρηματοδοτήσει το στόχο για χαμηλότερες τιμές στο ρεύμα μπορεί να προέλθει από “κούρεμα”, δηλαδή επενεξέταση κάποιων ρυθμιστικών χρεώσεων που επιβαρύνουν τα τελικά τιμολόγια. Τέτοιο είναι το ΕΤΜΕΑΡ που επιδοτεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το σκεπτικό είναι ότι από τη στιγμή που προς το τέλος του έτους αναμένεται να έχει μηδενιστεί το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ, δεν θα χρειάζεται πια να είναι τόσο υψηλή και η συγκεκριμένη χρέωση.
Μείωση ύψους ΥΚΩ: Εξαιτίας της πτώσης του πετρελαίου θα μπορούσε να υπάρξει μείωση και στις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) που πληρώνουν μέσω των λογαριασμών όλοι οι καταναλωτές προκειμένου να επιδοτούν τα χαμηλά τιμολόγια των ευπαθών ομάδων και το ακριβό κόστος παραγωγής στα νησιά, αφού οι εκεί μονάδες της ΔΕΗ δουλεύουν με ντίζελ. Σημειωτέον ότι η μεθοδολογία υπολογισμού των ΥΚΩ άλλαξε από πέρυσι, και τον Ιούλιο του 2014 η ΡΑΕ δημοσίευσε απόφαση με τα συνολικά ποσά που πρέπει να ανακτηθούν για το 2012, και το 2013, στα οποία πρέπει να συνυπολογιστούν και τα ποσά για το 2014. Πρακτικά, μαζεύτηκε ένα ποσό κοντά στο 1,1 δισ. ευρώ μόνο για ΥΚΩ (260-300 εκατ. ευρώ για τα προηγούμενα έτη και κοντά στα 800 εκατ. ευρώ για το 2014). Προκειμένου να μην υπάρξουν αυξήσεις-σοκ, η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου είχε αποφασίσει να επιμερήσει την ανάκτηση του ποσού των ΥΚΩ σε δύο ή περισσότερα έτη. Μεσολάβησαν ωστόσο οι εκλογές, και το μέτρο έμεινε στο συρτάρι.
Εξορθολογισμός κόστους ΔΕΗ. Πέρα από τα προαναφερόμενα, το ερώτημα είναι κατά πόσο και η ίδια η ΔΕΗ θα μειώσει τα κόστη της. Διότι παλαιότερη μελέτη που έκανε η "Ernst & Young" για λογαριασμό της ΡΑΕ, ανέφερε ότι η ΔΕΗ έχει περιθώριο να περιορίσει επιπλέον τις δαπάνες της κατά ένα ποσό 400-450 εκατ. ευρώ. Από τη μεγαλύτερη αξιοποίηση των λιγνιτορυχείων και των υφιστάμενων μονάδων μέχρι και τη μείωση υπερωριών, κόστη για βάρδιες, και ένα συνολικό εξορθολογισμό της λειτουργίας της. Ωστόσο, με ενισχυμένη όπως όλα δείχνουν τη θέση της ΓΕΝΟΠ στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως κάτι τέτοιο θα συναντήσει αντιδράσεις.
Πότε θα μειωθούν οι φόροι
Φυσικά τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο εύκολα για την ηγεσία του υπουργείου αν μειωνόταν η φορολογία. Αλλά όπως έσπευσε να επισημάνει ο κ. Λαφαζάνης, "προς το παρόν δεν προβλέπεται μείωση των φόρων", γι’ αυτό και μέρος μόνο των μειώσεων αυτών (20-40%) θα φτάσει στους τελικούς καταναλωτές. Το υπόλοιπο θα το ροκανίσουν οι φόροι (ΕΦΚ στο ρεύμα, ΦΠΑ, τέλη).
Να θυμίσουμε ξανά πως φόροι και τέλη αντιστοιχούν κατά μέσον όρο στο 35% του συνολικού ποσού που πληρώνει ο καταναλωτής μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ. Αφορούν τον ΕΦΚ, το ΦΠΑ 13%, το ειδικό Τέλος 5 επί τοις χιλίοις (υπέρ των τελωνειακών), τα Δημοτικά τέλη, και τη χρέωση ΝΕΡΙΤ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου