Με εκπεφρασμένη τη βούληση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην ακύρωση των αποκρατικοποιήσεων στον τομέα της ενέργειας, το μεγάλο ερωτηματικό που προκύπτει είναι ποιες κινήσεις μπορούν να προχωρήσουν χωρίς να προσκρούουν στους θεσμούς της ΕΕ και τις κοινοτικές υποχρεώσεις της χώρας.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση έχει ήδη καταστήσει φανερή την πρόθεσή της να προχωρήσει ένα τολμηρό πακέτο μεταρρυθμίσεων, που θα περιλαμβάνει και άνοιγμα αγορών, όπως τουλάχιστον έχουν τονίσει ανώτατα κυβερνητικά στελέχη.
Στην περίπτωση της αγοράς ενέργειας λοιπόν πως διαμορφώνονται τα δεδομένα και ποιες είναι οι ρεαλιστικές κινήσεις που μπορούν να γίνουν, χωρίς να διακινδυνεύουν σύγκρουση με το κοινοτικό κεκτημένο;
1. Αποκρατικοποίηση ΔΕΗ
Εδώ τα πράγματα είναι απλά. Η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ δεν υπαγορεύεται από κάποια κοινοτική υποχρέωση ή νόμο. Εκείνο που είναι υποχρεωτικό είναι το άνοιγμα της αγοράς και η ισότιμη πρόσβαση σε πηγές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλού κόστους. Και στο σημείο αυτό εκτιμάται ότι η κυβέρνηση θα κληθεί εκ νέου να δώσει μια πειστική απάντηση, υπό την έννοια ότι η πώληση της μικρής ΔΕΗ είναι η λύση που προκρίθηκε μετά την καταδίκη της Ελλάδας για το μονοπώλιο της ΔΕΗ στους λιγνίτες. Επίσης η «μικρή ΔΕΗ» δίνει απάντηση στο θέμα της πρόσβασης τρίτων στα υδροηλεκτρικά. Επομένως, ζητούμενο σε πιθανή ακύρωση της πώλησης της μικρής ΔΕΗ είναι να υπάρξει ένα εναλλακτικό σχέδιο για την πρόσβαση τρίτων σε λιγνίτες και νερά. Αυτό θα μπορούσε να στηριχθεί σε προηγούμενες συμφωνίες (συμφωνία Χατζηδάκη για άνοιγμα λιγνιτικών πεδίων σε Δράμα και Ελασσόνα και κατασκευή ιδιωτικού εργοστασίου πιθανόν και με μετοχική συμμετοχή της ΔΕΗ στη Φλώρινα) ή και σε άλλες νέες προτάσεις (νέα ανεξάρτητη από τη ΔΕΗ δημόσια αρχή διαχείρισης των υδροηλεκτρικών). Εκείνο που δεν μπορεί να γίνει είναι να ακυρωθεί η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ χωρίς εναλλακτικό πλάνο για την ισότιμη πρόσβαση τρίτων σε λιγνίτες και νερά.
2. Δίκτυα – ΑΔΜΗΕ
Το ίδιο ισχύει βεβαίως και για την αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ. Μπορεί η πώληση του 66% να είναι η λύση που προκρίθηκε για να ενισχυθεί το ταμείο της ΔΕΗ, να χρηματοδοτηθούν έργα διασυνδέσεων με ξένα κεφάλαια κλπ. ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν ήταν υποχρεωτική η πώληση των μετοχών και η είσοδος στρατηγικού επενδυτή στα δίκτυα. Εκείνο που είναι υποχρεωτικό είναι η διατήρηση της ανεξαρτησίας των θυγατρικών της ΔΕΗ (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ) ούτως ώστε να διασφαλίζεται κατά το μέγιστο δυνατό βαθμό η ισότιμη λειτουργία της αγοράς για όλους τους συμμετέχοντες. Και σε καμία περίπτωση δεν είναι συμβατή με το κοινοτικό δίκαιο η ακύρωση του διαχωρισμού και της ανεξαρτησίας των δύο θυγατρικών. Άλλωστε ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός, το περίφημο unbundling, είναι κάτι που ισχύει σε όλες τις χώρες της ΕΕ , ανεξαρτήτως μνημονίου.
3. ΝΟΜΕ δημοπρασίες
Το ίδιο ισχύει και για τις δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ. Μπορεί να μην είναι η μοναδική λύση για το άνοιγμα της αγοράς λιανικής, όμως σε κάθε περίπτωση που οι δημοπρασίες ακυρωθούν, παραμένει το ζητούμενο να υπάρξει ανταγωνισμός και δυνατότητα δραστηριοποίησης νέων παικτών στην αγορά της λιανικής του ηλεκτρισμού.
4. Αγορά αερίου
Εδώ το νομοσχέδιο που συμφωνήθηκε με την τρόικα για το διαχωρισμό του δικτύου διανομής και το άνοιγμα της λιανικής στην αγορά του φυσικού αερίου είναι συνδυασμός κοινοτικής υποχρέωσης που δεν είχε ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο, με μνημονιακή υποχρέωση. Είτε άμεσα ή αργότερα θα πρέπει να υπάρξει από την ελληνική πλευρά ένα ρεαλιστικό σχέδιο που θα οδηγεί σε άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου για τους τελικούς χρήστες τους απλούς καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου