ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ ΤΟ ΚΥΚΛΑΔΟΝΗΣΙ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ

Η Αστυπάλαια ανήκει στον Νομό Δωδεκανήσου, αλλά γεωγραφικά και πολιτισμικά βρίσκεται στο μεταίχμιο ανάμεσα στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες.Οι κάτοικοί της λέγονται Αστυπαλίτες ή Αστροπαλίτες.

Η Αστυπάλαια είναι το πιο δυτικό νησί από τα Δωδεκάνησα (169 ν.μ. από τον Πειραιά) και γι' αυτό έχει δεχτεί πολλές επιρροές από τις Κυκλάδες. Συχνά αποκαλείται και «πεταλούδα του Αιγαίου», λόγω του σχήματος του νησιού. Η Χώρα της Αστυπάλαιας είναι από τις πιο όμορφες και εντυπωσιακές στο Αιγαίο. Εκτείνεται αμφιθεατρικά πάνω σε έναν λόφο με ανεμόμυλους και λευκά σπιτάκια, ενώ το φημισμένο κάστρο δεσπόζει στην κορυφή.

Μπορείτε να πάτε στην Αστυπάλαια με το blue star , 3 φορές την εβδομάδα (το καλοκαίρι) αναχωρεί από τον Πειραιά στις 06:45 και φθάνει στην Αστυπάλαια 17:20 , αφού περάσει από την Πάρο (11:05) , τη Νάξο (12:15) , την Δονούσα (13:45) και την Αμοργό (14:45). Λόγω προβλήματος στο λιμάνι του Αγίου Ανδρέα Αστυπάλαιας, από 16 Μαΐου 2022 τα πλοία προσεγγίζουν το λιμάνι της Σκάλας Πέρα Γιαλού Αστυπάλαιας (που είναι πολύ κοντά στη Χώρα), αντί του λιμανιού του Αγίου Ανδρέα Αστυπάλαιας σε απόσταση 5 km από τη Χώρα.

Η Αστυπάλαια συνδέεται με πλοίο με τη Ρόδο, Κω και  Κάλυμνο.

Επίσης διαθέτει αεροδρόμιο το οποίο βρίσκεται στη θέση Ανάληψη, σε απόσταση 9,5 km από τη Χώρα.

Το νησί έχει χαρακτηριστεί ως "smart & sustainable island", «Έξυπνο και Βιώσιμο Νησί» , επειδή εκεί εκτελείται ένα πρωτοποριακό έργο που επικεντρώνεται στην ηλεκτροκίνηση και τις ΑΠΕ.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

• Το βενετσιάνικο Κάστρο στην κορυψή της Χώρα

το έκτισε πρώτος ο Giovanni I Quirini (1207), πάνω στα ερείπια βυζαντινού Κάστρου, που και αυτό κτίστηκε πάνω στα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης του νησιού. Τη σημερινή του μορφή την πήρε το 1413 με την ανακατασκευή του από τον Giovanni  IV Zanachi Quirini καθώς και με τις μετέπειτα προσθήκες. Το εξωτερικό τοίχος του έχει ύψος 14 μ., η βάση έχει πάχος από 1 – 1,5 μ. και η κορυφή 0,60 μ.

 Η θέα από τα άδεια παράθυρα αποζημιώνει τον επισκέπτη. Από εδώ μπορεί να κανείς δει και να φωτογραφίσει τη Χώρα, τον Πέρα Γιαλό, το Λιβάδι και το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου με τα μικρά νησάκια, που ανήκουν στην Αστυπάλαια.

• Τους οκτώ ανεμόμυλους, ύψους 5,50 μ 

Στον κεντρικό δρόμο της χώρας, πάνω στο διάσελο συναντάμε τους 8 ανεμόμυλους , ένας από αυτούς λειτουργεί ως γραφείο  τουριστικών πληροφοριών για το νησί και ένας άλλος ως βιβλιοθήκη.

• Την Παναγιά την Πορταΐτισσα:

θεωρείται από τις πιο όμορφες εκκλησίες στα Δωδεκάνησα. Η ακριβή τοποθεσία της είναι στην είσοδο του κάστρου στη θέση Ροδιά και ιδρύθηκε τον 18ο αιώνα. Είναι αφιερωμένη στην Παναγιά την Πορταϊτισσα της Μονής Ιβήρων που βρίσκεται στο Άγιο Όρος. Μάλιστα λέγεται ότι η εικόνα που βρίσκεται στο ναό αποτυπώθηκε μόνη της όταν τη τοποθετήθηκε πάνω στο ξύλο.Το Δεκαπενταύγουστο γίνεται μεγάλο πανηγύρι και όλοι οι κάτοικοι και οι ξένοι επισκέπτες γιορτάζουν ακολουθώντας πιστά τις παραδόσεις σε μια από της μεγαλύτερες γιορτές του νησιού! Οι γυναίκες μοιράζουν στον κόσμο το περίφημο τοπικό έδεσμα, Λαμπριανό! Μια άλλη εκκλησιά αυτή του Αγίου Γεωργίου χτίστηκε το 1790 και βρίσκεται στην άκρη του Κάστρου.

• Το  Αρχαιολογικό Μουσείο της  Αστυπάλαιας, βρίσκεται στον Πέρα Γιαλό και είναι γεμάτο ευρήματα που προέρχονται από ανασκαφές που έγιναν στο νησί. Η είσοδος στο Μουσείο είναι ελεύθερη για τους επισκέπτες.

ΜΕΓΑΛΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ

ΧΩΡΑ 

Ο οικισμός της Χώρας είναι ο μεγαλύτερος του νησιού.

Εκτείνεται μεταξύ του λόφου του Κάστρου και του λόφου του Προφήτη Ηλία, με την ομώνυμη εκκλησία. Η περιοχή από το κτίριο του Δημαρχείου έως και πέρα από τους ανεμόμυλους, προς την πλευρά του Προφήτη Ηλία, είναι το σημερινό κέντρο της Χώρας στο οποίο θα βρείτε εστιατόρια, καφέ, super Market (ATM ΠΕΙΡΑΙΩΣ) και λίγα τουριστικά μαγαζιά. Στην περιοχή των ανεμόμυλων καταλήγουν όλοι οι δρόμοι που έρχονται από όλους τους οικισμούς και δεν υπάρχει επαρκής χώρος για στάθμευση αλλά και κίνηση των οχημάτων. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει έντονο το πρόβλημα της στάθμευσης.

ΠΕΡΑ ΓΙΑΛΟΣ 

Ο Πέρα Γιαλός ή Σκάλα, είναι ο οικισμός που υπάρχει στο παλιό λιμάνι της Αστυπάλαιας. Το λιμάνι πλέον έχει διαμορφωθεί σε μαρίνα σκαφών αλλά χρησιμοποιείται και για τα πλοία της γραμμής που έρχονται από τα κοντινά νησιά (π.χ. Κάλυμνος). Το λιμάνι αυτό προστατεύεται από όλους τους ανέμους εκτός τους ΝΑ.

Στον Πέρα Γιαλό συναντάμε το Τελωνείο, την Αστυνομία, το Λιμεναρχείο, την ALPHA Τράπεζα, το ΑΤΜ της ΕΤΕ, το Αρχαιολογικό Μουσείο και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Διαθέτει μια μικρή παραλία με μικρό βοτσαλάκι, αρμυρίκια και δημοτικές ομπρέλες. Ακριβώς πάνω από την παραλία υπάρχουν πολλά καφέ – μπαρ, εστιατόρια και καταστήματα για τα ψώνια σας, όπως βιβλία, κοσμήματα, ρούχα, παλαιά αντικείμενα και σουβενίρ.

Από το λιμάνι του Πέρα Γιαλού αναχωρούν τα τοπικά λεωφορεία για τους οικισμούς Ανάληψη – Σχινώντα (1η διαδρομή), με ενδιάμεσες στάσεις σε ορισμένες παραλίες και για τη Χώρα – Λιβάδι (2η  διαδρομή). Για τις παραλίες του νησιού, όπου η πρόσβαση είναι δύσκολη, υπάρχουν τα καραβάκια τα οποία αναχωρούν για ημερήσιες εκδρομές προς τις παραλίες Βάτσες, Καμινάκια, Άγιος Ιωάννης και προς τα νησάκια Κουτσομύτη και Κούνουπες. Αν ακολουθήσετε το δρόμο πίσω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου και αρχίσετε να ανεβαίνετε τα σκαλάκια θα φτάσετε στη Χώρα, κοντά στο Δημαρχείο, πίσω από το παλιό παραδοσιακό Καφενείο του Μουγκού (πληροφορηθήκαμε ότι δεν λειτουργεί πια , διότι πέρασε στα χέρια του ιδιοκτήτη του ακινήτου).

 ΛΙΒΑΔΙ 

Σε μικρή απόσταση από τη Χώρα (2km) είναι τo Λιβάδι ή Λιβάδια, ο τρίτος σε μέγεθος οικισμός. Είναι μια εύφορη παραθαλάσσια κοιλάδα, δίπλα σε μια ειδυλλιακή παραλία με θέα το Κάστρο και τη Χώρα. Η παραλία είναι ιδανική για οικογένειες, με χαλικάκι, αλμυρίκια, ομπρέλες και ξαπλώστρες. Εδώ υπάρχουν πολλά καφέ και εστιατόρια ανοικτά και το βράδυ καθώς η περιοχή διαθέτει πολλά μικρά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια.

ΑΝΑΛΗΨΗ ή ΜΑΛΤΕΖΑΝΑ 

Στο βόρειο μέρος του νησιού, στο Έξω Νησί, βρίσκεται οικισμός, η Ανάληψη ή Μαλτεζάνα ο οποίος απέχει από τη Χώρα 9km. Το όνομα Ανάληψη το πήρε από την εκκλησία της Ανάληψης. Πριν από το 1961 ονομαζόταν Μαλτεζάνα, από τους Μαλτέζους πειρατές(16ο -18οαι.) που χρησιμοποιούσαν τον όρμο ως ορμητήριο. Στη δεξιά πλευρά του οικισμού υπάρχει μια μικρή παραλία με άμμο και αρμυρίκια, για όποιον μένει εδώ και θέλει μια γρήγορη βουτιά. Εδώ υπάρχουν καφέ, εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία και super market. Τα τοπικά λεωφορεία που ξεκινούν από τον Πέρα Γιαλό και τερματίζουν στον Σχινώντα, κάνουν στάση στην Ανάληψη. Από τη λιμανάκι ξεκινούν καΐκια για μονοήμερες εκδρομές στα νησάκια Κούνουπες, Κοτσομύτης και Άγιος Φωκάς.

ΠΑΡΑΛΙΕΣ

Παραλία Στενό

Υπεροχή παραλία κοντά στο κέντρο της Αστυπάλαιας με αρμυρίκια, νερά καταγάλανα, άμμο, ρηχή αλλά και παγωμένη! Εύκολα προσβάσιμη, βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από τη Χώρα προς την Ανάληψη, στο πιο στενό σημείο του νησιού. Εδώ ενώνεται το Μέσα Νησί με το Έξω Νησί σχηματίζοντας νοητά το σχήμα πεταλούδας. Μπορείτε να έρθετε με το τοπικό λεωφορείο, ή με το ηλεκτρικό ταξί.  Είναι οργανωμένη (καθίστε δεξία στις ιδιωτικές ομπρέλες και ξαπλώστρες (€ 8,00 το σετ/2022) , ή κάτω από τα αρμυρίκια, όχι αριστερά στο cafe bar. Διαθέτει μια υπέροχη ταβέρνα "Καντίνα" που προσφέρει νερό, καφέ και φαγητό μαγειρεμένο από τη σύζυγο του ιδιοκτήτη και από δικά τους προϊόντα. Έχει ένα κτιστό πεζούλι και μερικά τραπεζάκια όπου μπορεί κανείς να καθίσει και να απολαύσει το φαγητό του πάνω στη θάλασσα. Λίγο πριν το Μεγάλο Στενό υπάρχει η παραλία Μικρό Στενό, η πρόσβαση στην οποία γίνεται από μονοπάτι.

Παραλία Μαλτεζάνα-Ανάληψη

Μια παραλία με αρμυρίκια, σχετικά ρηχή και ήσυχη με καλά εστιατόρια για φαγητό. 

Παραλία Λιβάδι

Οργανωμένη παραλία κοντά στην χώρα της Αστυπάλαιας. Μεταξύ των άλλων , έχει ένα εκπληκτικό beach bar "island", όπου μπορείς να πιείς τον καφέ σου και να κάνεις μπάνιο.Το σετ οι ξαπλώστρες είναι στα € 15,00 (07.2022) και σου προσφέρει κρύο νερό σε μπολ και ποτήρια.Επιπλέον προσφέρει πολύ ωραία club sandwich, burger  και σαλάτες.

Παραλία Άγιος Κωνσταντίνος

Μετά την παραλία Τζανάκι οι πινακίδες μας οδηγούν στην οργανωμένη παραλία Άγιος Κωνσταντίνος, με την ομώνυμη εκκλησία. Η παραλία είναι οργανωμένη με άμμο και βότσαλο, αρμυρίκια για σκιά και έχει ωραία θέα καθώς βλέπει τη Χώρα και το Κάστρο. Εδώ μπορείτε να πιείτε καφέ και να φάτε στην ταβέρνα που υπάρχει εδώ.

Παραλία Βάτσες

Μεγάλη παραλία, με ψιλό βοτσαλάκι αλλά εκτεθειμένη στους νότιους ανέμους. Η πρόσβαση στο μεγαλύτερο μέρος της είναι από χωματόδρομο αλλά μπορείτε να έρθετε με το καΐκι από τον Πέρα Γιαλό. Διαθέτει ομπρέλες, αρμυρίκια, beach bar  για καφέ και νερό. Δίπλα από την παραλία, στην αριστερή μεριά, μετά την προεξοχή υπάρχουν οι Μικρές Βάτσες. Η πρόσβαση γίνεται από τη θάλασσα  με δικό σας σκάφος ή κολυμπώντας. 

Παραλία Καμινάκια

Ίσως η ωραιότερη και πιο γνωστή παραλία του νησιού. Ο δρόμος που οδηγεί εδώ είναι χωματόδρομος και για να φτάσετε θα πρέπει να πάρετε είτε το καΐκι από τον Πέρα Γιαλό είτε μόνοι σας ακολουθώντας τις ταμπέλες προς Βάτσες. Μετά τη διχάλα υπάρχουν πινακίδες που σας καθοδηγούν. 

Παραλία Κουτσομύτης

Ο Κουτσομύτης και το νησάκι Τηγάνι δίπλα του είναι ένας όμορφος ημερήσιος προορισμός για τα τουριστικά σκάφη που ξεκινάνε από τον Πέρα Γιαλό και συνδυάζεται με επίσκεψη στους Κούνουπες, ένα πανέμορφο πέρασμα για μικρά σκάφη με καταγάλανα, διάφανα νερά. Πρόσβαση φυσικά μόνο με σκάφος, μπορείτε να αράξετε στην βοτσαλωτή παραλία από την μια ή την άλλη πλευρά των νησίδων.

Το Τηγάνι, ο Κουτσομύτης και οι Κουνούπες αποτελούν την «εξωτική ζώνη» της Αστυπάλαιας. Τα νερά και το περιβάλλον διαφέρουν απ’αυτά που θα συναντήσετε στις υπόλοιπες παραλίες του νησιού.

Διαμονή 

Απόλαυσε πρωινό (“Grandma's Breakfast) με Αστυπαλίτικες γεύσεις στο Kallichoron, την ώρα που θες. Η επιλογή γίνεται το προηγούμενο βράδυ είτε συμπληρώνοντας τη λίστα που θα βρεις στο δωμάτιο σου είτε από το app του Kallichoron (διαθέτει tablet στο δωμάτιο). Καφές όλων των τύπων (ελληνικό στη χόβολη , cappuccino freddo...), φρέσκοι χυμοί, φρέσκο ζυμωτό ψωμί, μέλι, σπιτικές μαρμελάδες, τοπικά τυριά και παραδοσιακές πίτες, φρέσκα αυγά από τις κότες τους,φρούτα και φρέσκα λαχανικά από το μποστάνι.

(20.000 αιγοπρόβατα στο νησί τα οποία εκτός από το νόστιμο κρέας τους, δίνουν στους ντόπιους κτηνοτρόφους το γάλα τους για την παραγωγή των αστυπαλίτικων τυριών). 

Απόλαυσε άνετη διαμονή στην καρδιά της Χώρας, αλλά και μία καταπληκτική θέα του παραδοσιακού οικισμού του Κάστρου. Όλα τα δωμάτια είναι ευρύχωρα και διαθέτουν όλες τις σύγχρονες ανέσεις, όπως πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα, μηχανή καφέ espresso με κάψουλες, κλιματισμό, LCD τηλεόραση 32”, δωρεάν Wi-Fi, τηλέφωνο, στεγνωτήρα μαλλιών, μπουρνούζια και προϊόντα περιποίησης Apivita.Διαθέτει ιδιωτικό χώρο parking , κάτι πολύ σημαντικό αν έρθετε με ΙΧ , λόγω της στενότητας των δρόμων και της δυσκολίας να βρεις να παρκάρεις. 

Μην παραλείψετε να ζητήσετε να σας βγάλουν μία αναμνηστική φωτογραφία έξω από τη reception με φόντο την υπέροχη χώρα της Αστυπάλαιας με το Κάστρο.

Φαγητό 

Στα εστιατόρια του νησιού θα βρείτε διάφορα είδη τυριών: τη χλωρή, μία φρέσκια βουτυράτη μυζήθρα, την αστυπαλιώτικη κοπανιστή έντονα πιπεράτη και το τοπικό λααδοτύρι.

Στην Καντίνα (ΣΤΕΝΟ) , η πιο "value for money"  επιλογή του νησιου 

Το καλύτερο φαγητό στο νησί,με υλικά δικής τους παραγωγης. Τα νόστιμα κεφτεδάκια και το κατσικακι αγγίζουν την τελειοτητα! και από κοντά το ωραιότερο συκωτάκι κρασάτο που έχω δοκιμάσει.Πολύ ωραία πουγκια με μέλι και το πιάτο του Θωμά (έτσι το ήθελε ο Θωμάς, ένας παλιός πελάτης της καντίνας)Πεντανοστιμο!!, είναι ένα πιάτο με κεφτεδάκια, αυγά μάτια και πατάτες τηγανιτές. 

Στην Αλμύρα (ΑΝΑΛΗΨΗ/ΜΑΛΤΕΖΑΝΑ)

Πάνω στον ήσυχο μώλο της Μαλτεζάνας η «Αλμύρα» σερβίρει σε μια κομψή βεράντα με απλή νησιώτικη αισθητική, πρωτότυπα πιάτα. Δοκιμάστε: Χταπόδι στην κατσαρόλα, ριζότο με λαβράκι . 

Στην Αστυφαγιά (ΑΝΑΛΗΨΗ/ΜΑΛΤΕΖΑΝΑ)

Σερβίρει θαλασσινούς μεζέδες,

φρέσκο μπακαλιάρο  σκορδαλιά, γαρίδες σαγανάκι , ψάρια.

Στον Τάσο(ΑΝΑΛΗΨΗ/ΜΑΛΤΕΖΑΝΑ) για κρέας

Νόστιμα και καλοψημένα μπιφτέκια , ωστόσο τα παϊδάκια δεν μας ενθουσίασαν.

Στον Αίολο (ΠΕΡΑ ΓΙΑΛΟΣ) , το καλύτερο ιταλικό εστιατόριο του νησιού.

Υπέροχο Ριγγατόνι με κρέμα γάλακτος, μπέικον, ζαμπόν, μανιτάρια, πιπεριά, δυο τυριά στο φούρνο καθώς και ωραίες σαλάτες και πίτσα.

Η ώρα του Γλυκού

Στην Κολοκύθα (ΠΕΡΑ ΓΙΑΛΟΣ), δοκιμάστε το απίστευτο cheesecake με χλωρή της Κολοκύθας και το σουφλέ σοκολότας.

Στο Αρχιπέλαγος (ΧΩΡΑ), ελάχιστα βήματα μετά το parking του Kallichoron.  Δοκιμάστε τα υπέροχα    χειροποίητα γλυκά της ώρας που τα διαλέγεις από τη βιτρίνα και τα απολαμβάνεις με φανταστική θεα τους Μύλους , το Κάστρο και τη θάλασσα. Αν βρείτε το κανταϊφι με μαστίχα δοκιμάστε το.

Τούρτα σοκολάτας με κόκκους κόκκινου πιπεριού και  θεϊκή λεμονόκρεμα! Χειροποίητες λεμονάδες και βυσσινάδες.

ΔΕΗ

Για το τέλος αφήσαμε τον σημαντικό ρόλο της ΔΕΗ στην ηλεκτροδότηση του νησιού, μέσω του Τοπικού Σταθμού Παραγωγής (ΤΣΠ) Αστυπάλαιας, 

Ακόμη με το Ειδικό Πιλοτικό Έργο της Αστυπάλαιας  θα δημιουργθούν νέες μονάδες παραγωγής ρεύματος από ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) σε συνδυασμό με αποθήκευση  ηλεκτρικής ενέργειας.Ο Υβριδικός Σταθμός θα υλοποιηθεί σε δύο φάσεις. Στην  πρώτη φάση θα κατασκευαστεί ένας φωτοβολταϊκός σταθμός ισχύος τουλάχιστον 3 MW (μεγαβάτ), συστήματα αποθήκευσης   ενέργειας πάνω από 7,2 MWh (μεγαβατώρες) καθώς και οι υποδομές διαχείρισης. Οι συγκεκριμένες υποδομές θα καλύψουν με «πράσινη» ενέργεια τουλάχιστον  το 50% της ετήσιας ζήτησης ρεύματος στην Αστυπάλαια.

Η δεύτερη φάση κατασκευής   αποβλέπει στην αύξηση του επιπέδου διείσδυσης ΑΠΕ σε ποσοστό τουλάχιστον 80% της ετήσιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Για   αυτό,  το δυναμικό παραγωγής των ΑΠΕ θα αυξηθεί, όπως και η χωρετικότητα των συστημάτων αποθήκευσης. Σε αυτή τη φάση προβλέπεται και η διακοπή της λειτουργίας των ρυπογόνων θερμικών μονάδων, υπό την προϋπόθεση εξασφάλισης της  ομαλής τροφοδότησης του ηλεκτρικού συστήματος.

Φωτογραφία-Κείμενο :Μάκης Παπαδόπουλος

ΒΙΝΤΕΟ ΑΦΙΞΗ BLUE STAR NAXOS ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΠΕΡΑ ΓΥΑΛΟΣ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ