Θεοφάνια: Ο καθαγιασμός των υδάτων και η ρίψη του Σταυρού στη θάλασσα – Πώς καθιερώθηκε

Την 6η Ιανουαρίου εορτάζονται τα Θεοφάνια με τον καθαγιασμό των υδάτων καθώς έτσι τιμάται η βάπτιση του Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή στον Ιορδάνη ποταμό. Μάλιστα, είναι και είναι η τρίτη και τελευταία γιορτή του Δωδεκαημέρου, δηλαδή της περιόδου των εορτών των Χριστουγέννων.

Όπως αναφέρεται και στα Ευαγγέλια, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ο λεγόμενος στη συνέχεια ως «Βαπτιστής», που ήταν κατά έξι μήνες μεγαλύτερος του Χριστού, διέμενε στην έρημο, ασκητεύοντας και κηρύττοντας το βάπτισμα μετανοίας, βάπτισε με έκπληξη και τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό. Κατά τη στιγμή της Βάπτισης κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού και ταυτόχρονα από τον ουρανό ακούσθηκε φωνή που έλεγε: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα».

Αυτή δε είναι και η μοναδική φορά της εμφάνισης, στη Γη, της Αγίας και ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος υπό του πλήρους «μυστηρίου» της Θεότητας. Τα Θεοφάνια ονομάζονται έτσι επειδή η φωνή του Θεού ακούστηκε στη γη.

Πώς καθιερώθηκε ο εορτασμός των Θεοφανίων

Το πότε καθιερώθηκε να εορτάζεται η μνήμη του γεγονότος της Βάπτισης του Ιησού δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα. Φαίνεται, όμως ,ότι αναφάνηκε πολύ νωρίς στη πρώτη Εκκλησιά των Χριστιανών. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς αναφέρει πως κάποιοι αιρετικοία εόρταζαν την ημέρα της Βάπτισης του Κυρίου «προδιανυκτερεύοντες» και ότι η εορτή αυτή γινόταν κατ' άλλους μεν στις 6 Ιανουαρίου, κατ' άλλους δε στις 10 Ιανουαρίου.

Στο τέλος του 3ου αιώνα προστέθηκε και άλλη έννοια στον εορτασμό αυτό που άρχισε να πανηγυρίζεται και ως ημέρα της «εν σαρκί» φανερώσεως του Κυρίου. Ούτως και στην Αλεξάνδρεια κατά τον Κασσιανό και στην Κύπρο κατά Επιφάνιο. Από της εποχής, λοιπόν, αυτής άρχεται, κατά το πιθανότερο, και ο εορτασμός των Χριστουγέννων. Κατά τον 4ο αιώνα, η εορτή των Θεοφανίων γιορτάζεται πλέον με λαμπρότητα σε όλη την ανατολική Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου Βαπτίσματος, απ' όπου και το όνομα «Τα Φώτα», εορτή «των Φώτων».

Πάντως, στη Δύση, τα Θεοφάνια απαντώνται στα μέσα του 4ου αιώνα, αλλά από της εποχής αυτής φαίνεται στη Ρωμαϊκή Εκκλησία και άλλη μια εορτή αφιερωμένη στη κατά σάρκα Γέννηση του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου. Όταν πλέον καθιερώθηκε αυτή η ημερομηνία για τα Χριστούγεννα σε όλο τον χριστιανικό κόσμο έγινε και ο διαχωρισμός της εορτής των Θεοφανείων στις 6 Ιανουαρίου, στα μέσα του 6ου αιώνα. Έτσι, λοιπόν, η ρίψη του Σταυρού στα ύδατα και ο καθαγιασμός τους είναι μία πράξη που θυμίζει τη βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό.ieidiseis.gr