Η εφαρμογή του μνημονίου το πραγματικό βαρόμετρο για τις σχέσεις Παναγιωτάκη - κυβέρνησης

Γιώργος Φιντικάκης
energypress.gr

Στην υλοποίηση της συμφωνίας με τους δανειστές θα κριθεί το μέλλον της σχέσης του Μανώλη Παναγιωτάκη με την κυβέρνηση, και όχι στις λεκτικές του διαφοροποιήσεις από τις κεντρικές πολιτικές επιλογές στην ενέργεια. Τα λόγια ανήκουν σε υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή που μιλώντας στο "Energypress" εξηγεί ότι "αυτό που έχει σημασία είναι οι πράξεις του προέδρου της ΔΕΗ να μην μπλοκάρουν την εφαρμογή των συμφωνηθέντων, την προετοιμασία δηλαδή για την πώληση του 40% του λιγνιτικού της δυναμικού, και όχι οι προσωπικές του απόψεις". 

Εκεί θα κριθεί αν πραγματικά υπάρχει πρόβλημα στη συνεργασία Παναγιωτάκη- κυβέρνησης, και όχι στα όσα κατά καιρούς ο ίδιος λέει. Η μέχρι τώρα εμπειρία άλλωστε έχει δείξει ότι ανέκαθεν ο επικεφαλής της ΔΕΗ είχε καινοφανείς απόψεις και προτάσεις, διαφορετικές πιθανόν από εκείνες του ΥΠΕΝ, στο τέλος ωστόσο εφάρμοζε και με το παραπάνω τις κυβερνητικές επιλογές. Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι αυτές του ΑΔΜΗΕ αλλά και των ΝΟΜΕ, όπου ο κ. Παναγιωτάκης είχε εκφράσει σε αμφότερες την αντίθεσή του - έφτασε μάλιστα να προσφύγει στο ΣτΕ για να ακυρώσει τις δημοπρασίες- τελικά ωστόσο τα υλοποίησε και με το παραπάνω.

"Τα πολεμάει, αλλά στο τέλος τα εφαρμόζει", λέει ο συνομιλητής μας για τον επικεφαλής της ΔΕΗ, φέρνοντας σαν παράδειγμα την περίπτωση ΑΔΜΗΕ. Αν και ο Μ.Παναγιωτάκης ήταν εξαρχής απέναντι στον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό και την πώληση του 24%, προσπαθούσε μάλιστα μέχρι τελευταία στιγμή να "περάσει" άλλη λύση, τελικά όχι μόνο τα υλοποίησε αλλά το έκανε και επιτυχώς εντός των πολύ σφιχτών χρονοδιαγραμμάτων.

Στην κυβέρνηση με άλλα λόγια, η ανησυχία είναι μικρότερη από την δημοσιογραφική έκταση που έχει πάρει το θέμα. Και σε κάθε περίπτωση έχουν αποφασίσει να επιδείξουν ανοχή απέναντι στον πρόεδρο της ΔΕΗ, με το σκεπτικό ότι δεν πρόκειται να επιδιώξουν την απομάκρυνσή του, εκτός και αν την επιλέξει.

Εφόσον βέβαια η "συμβίωση" μαζί του καταστεί αδύνατη, τότε προφανώς η κυβέρνηση θα κινηθεί διαφορετικά, ωστόσο η εκτίμηση είναι πως αυτό δεν θα συμβεί.

Οι πρώτες τρικυμίες με Σκουρλέτη

Σε προσωπικό επίπεδο, ασφαλώς και η φράση του Πρωθυπουργού "θα του πρότεινα να συμφιλιωθεί με την πραγματικότητα", είναι ματαίωση για τον Μ. Παναγιωτάκη. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ο επικεφαλής της ΔΕΗ βρίσκεται σε συγκρουσιακή κατάσταση με τις κυβερνητικές επιλογές στην ΔΕΗ από την εποχή της θητείας στο ΥΠΕΝ του Πάνου Σκουρλέτη. Είχε εξ αρχής κατηγορήσει την λύση Σκουρλέτη για τον ΑΔΜΗΕ λέγοντας ότι προκαλεί τεράστια ζημιά την εταιρεία, και όταν οι επιφυλάξεις του δεν εισακούστηκαν, εκείνος τελικά υπάκουσε και υλοποίησε το σχέδιο. Σύγκρουση με τον τότε υπουργό Ενέργειας είχε επίσης υπάρξει για τα φέσια, με τον Μ.Παναγιωτάκη να αφήνει να εννοηθεί ότι τα χέρια του είναι "δεμένα" από την πολιτική απόφαση του ΥΠΕΝ να μην επιτρέψει μαζικές αποκοπές, κατάσταση που με παραλλαγές συνεχίστηκε και επί υπουργίας Σταθάκη. Τελικά το πρόβλημα, απέκτησε τέτοιες εκρηκτικές διαστάσεις (2,4 δισ ευρώ), ώστε η διαχείρισή του συμπεριελήφθη στο πρόσφατο κείμενο της συμφωνίας, με ό,τι αυτό σημαίνει για την μέχρι τώρα αντιμετώπισή του, και τους υπεύθυνους για την διόγκωσή του.

Κλυδωνισμοί και με Σταθάκη

Στην περίπτωση των σχέσεων Παναγιωτάκη- Σταθάκη, αν και ξεκινήσαν καλά, το αποτέλεσμα δείχνει και εδώ, ότι ένα φυσιολογικό "modus vivendi" δεν έχει ακόμη βρεθεί.

Οι πρώτες τριβές στις σχέσεις των δύο ανδρών εκφράστηκαν τον Απρίλιο, όταν ο κ. Σταθάκης ανακοίνωσε από την Πτολεμαΐδα την πρόθεσή του να ακυρώσει τον διαγωνισμό για την παραχώρηση του λιγνιτικού κοιτάσματος της Βεύης που αποτελεί συστατικό στοιχείο του "project Mελίτη", το οποίο η ΔΕΗ προωθούσε σε συνεργασία με την κινεζική CMEC. Στην πράξη, με την ανακοίνωση αυτή ο Σταθάκης υπονόμευσε την βάση της συμφωνίας ΔΕΗ-CMEC, στο πρότυπο της οποίας ο κ. Παναγιωτάκης στήριζε το δικό του σχέδιο για τη μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ. Ακολούθησε συνέντευξη του κ. Παναγιωτάκη στην "Κ" όπου αποκάλυψε το σχέδιο που προωθεί δίχως να έχει γίνει αποδεκτό από τους θεσμούς, και το οποίο περιλαμβάνει δύο ακόμη νέες λιγνιτικές μονάδες, πέραν αυτών της Πτολεμαΐδας V που βρίσκεται υπό κατασκευή και της Μελίτης ΙΙ. Στην ίδια συνέντευξη, ερωτηθείς ο κ. Παναγιωτάκης γιατί οι προτάσεις του δεν έγιναν αποδεκτές από τους δανειστές, απάντησε "δεν κάναμε εμείς τις διαπραγματεύσεις", φράση που λέγεται πως ενόχλησε έντονα τον κ. Σταθάκη. 

Μετά τα παραπάνω, οι σχέσεις των δύο ανδρών μπήκαν σε άλλη φάση. Τρανταχτή απόδειξη, η συνέντευξη μια εβδομάδα μετά του υπουργού στην "Αυγή της Κυριακής". Απαντώντας στον πρόεδρο της ΔΕΗ, ο κ. Σταθάκης δήλωσε χαρακτηριστικά ότι "η ΔΕΗ συμμετείχε ήδη στις διαπραγματεύσεις και η (από εδώ και πέρα) συζήτηση θα είναι τριμερής, δηλαδή θα μετέχουν η ελληνική κυβέρνηση, η ΔΕΗ και η Κομισιόν, ενώ το οποιοδήποτε σχέδιο θα έχει την απαραίτητη κοινή συνισταμένη και των τριών φορέων".

Τα πράγματα επιδεινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, όταν σε ενημέρωση προς τους δημοσιογράφους για το αποτέλεσμα των επαφών του στην Κίνα, ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας, κληθείς να σχολιάσει την πρόταση Παναγιωτάκη περί συμπράξεων ΔΕΗ-ιδιωτών με αιχμή αυτή με την κινεζική CMEC δήλωνε: "Η αναβάθμιση και η πώληση των λιγνιτικών μονάδων δεν μπορεί να γίνει με απευθείας διαδικασίες. Η σωστή διαδικασία είναι ο ανοιχτός διεθνής διαγωνισμός". 

Ο επικεφαλής της ΔΕΗ όμως δεν άφησε αναπάντητες τις δηλώσεις του υφυπουργού. Εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας για την CMEC ότι "πρόκειται για εταιρική συνεργασία η οποία δεν εμπίπτει στους νόμους και στις οδηγίες που αφορούν σε συμβάσεις έργων και προμηθειών για τις οποίες πράγματι απαιτείται διαγωνιστική διαδικασία".

Η επόμενη ημέρα

Το αποκορύφωμα αυτής της φάσης "πάγου" στην οποία έχουν εισέλθει οι σχέσεις Παναγιωτάκη-κυβέρνησης, ήρθε χθες με το άδεισμα του Πρωθυπουργού : "Δεν είναι ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ αυτός που διαπραγματεύεται με θεσμούς, ούτε αυτός που παράγει πολιτική. Την πολιτική την καθορίζει η κυβέρνηση. Ως εκ τούτου θα πρότεινα και στον ίδιο να συμφιλιωθεί με την πραγματικότητα".

Το μέλλον δεν μπορεί κανείς να το προδικάσει. Το καμπανάκι την φορά αυτή προέρχεται από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, όχι από κάποιον υπουργό του. Πολλοί ωστόσο εκτιμούν ότι ο κ. Παναγιωτάκης δεν θα τραβήξει παραπέρα το σχοινί, παρά θα παραμείνει στην θέση του και θα εφαρμόσει τελικά τα συμφωνηθέντα, τηρώντας μάλιστα τα χρονοδιαγράμματα, όπως συνέβη και στην υπόθεση του ΑΔΜΗΕ. Τούτο ωστόσο δεν σημαίνει ότι θα πάψει να υποστηρίζει, έστω σε χαμηλότερους τόνους, τις απόψεις του για το μέλλον της ΔΕΗ και τον καλύτερο τρόπο να ανοίξει η αγορά. 

"Πρώτα άλλωστε βγαίνει η ψυχή, και μετά το χουί", όπως χαρακτηριστικά λέει ο συνομιλητής μας για τον πρόεδρο της ΔΕΗ, εξηγώντας ότι ανέκαθεν ο κ. Παναγιωτάκης, ως πρόεδρος της ΔΕΗ, επεφύλασσε για τον εαυτό του το δικαίωμα να παράγει πολιτική.φαρμογή του μνημονίου το πραγματικό βαρόμετρο για τις σχέσεις Παναγιωτάκη - κυβέρνησης