Νέος καταστατικός χάρτης για τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας – Εντείνεται το κυνήγι των ρευματοκλοπών

Δημήτρης Κοιλάκος

Μια ιδιαιτέρως σημαντική εξέλιξη, που έρχεται να επαναπροσδιορίσει σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία της αγοράς στον τομέα της διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, αναμένεται να ανακοινωθεί άμεσα, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, μετά την έγκρισή του από την Ολομέλεια της ΡΑΕ δόθηκε προς δημοσίευση σε ΦΕΚ ο Κώδικα Διαχείρισης του Ελληνικού Συστήματος Διανομής Ηλεκτρικης Ενέργειας.

Πρόκειται ουσιαστικά για τον καταστατικό χάρτη στον τομέα διανομής, η διαδικασία για την εκπόνηση του οποίου επιτέλους ολοκληρώθηκε, 15 ολόκληρα χρόνια μετά την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Με τον Κώδικα που ενέκρινε η ΡΑΕ, επιβεβαιώνεται πρόσφατο σχετικό ρεπορτάζ του energypress, σύμφωνα με το οποίο ο Κώδικας θέτει αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας για τον ΔΕΔΔΕΗ, προσδιορίζοντας τους κανόνες υπό τους οποίους ο Διαχειριστής θα λειτουργεί στις συναλλαγές του με τους διάφορους παράγοντες της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι θεσπιζόμενοι κανόνες αφορούν ένα ευρύ φάσμα υποχρεώσεων του Διαχειριστή, ενώ ταυτόχρονα προσδιορίζουν και τη διαδικασία αναζήτησης και απόδοσης ευθυνών σε περιπτώσεις καταπάτησής τους.

Μεταξύ άλλων θεμάτων, ο Κώδικας ρυθμίζει το πλαίσιο σχετικά με τη συντήρηση και ανάπτυξη του δικτύου, τη διαχείριση των μετρήσεων, τις συνδέσεις των καταναλωτών, τις σχέσεις με τους προμηθευτές ρεύματος, τους τρόπους και το κόστος σύνδεσης των σταθμών παραγωγής ΑΠΕ, τις ρευματοκλοπές και εν γένει τις παράνομες παρεμβάσεις στο δίκτυο, την ποιότητα της παροχής (στάθμη της τάσης κ.λπ.), τον ανεκτό χρόνο διακοπών παροχής και απόκρισης σε περίπτωση βλάβης

Σημειώνεται ότι οι λεπτομέρειες εφαρμογής των διατάξεων του Κώδικα θα καθοριστούν στα Εγχειρίδια Ποιότητας Ενέργειας και Ποιότητας Εξυπηρέτησης, τα οποία θα καταρτιστούν από το ΔΕΔΔΗΕ, αφού ληφθούν υπόψη οι απόψεις των χρηστών και των προμηθευτών, και στη συνέχεια θα θεσπιστούν με απόφαση της ΡΑΕ.

Κάποιες από τις σημαντικές παρεμβάσεις που επιχειρούνται μέσω του Κώδικα είναι οι εξής:

Ρευματοκλοπές

Ως ρευματοκλοπή ορίζεται κάθε αυθαίρετη και με δόλο επέμβαση σε εξοπλισμό ή/και εγκαταστάσεις του δικτύου, με συνέπεια την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς αυτή να καταγράφεται, ή χωρίς να αντιστοιχίζεται με εκπρόσωπο φορτίου, άρα δεν τιμολογείται.

Για παράδειγμα, περιπτώσεις ρευματοκλοπής συνιστούν οι κάθε είδους επεμβάσεις στις μετρητικές διατάξεις με σκοπό την αλλοίωση της καταγραφόμενης ενέργειας, οι απευθείας συνδέσεις της εσωτερικής εγκατάστασης με το καλώδιο παροχής ή το δίκτυο, η απευθείας σύνδεση με αγκίστρωση στους αγωγούς του εναερίου δικτύου, καθώς και η αυθαίρετη επανενεργοποίηση παροχών που έχουν απενεργοποιηθεί, είτε υπάρχει σύμβαση προμήθειας σε ισχύ είτε όχι.

Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει την ευθύνη να αξιοποιήσει κάθε πρόσφορο μέσο για τον αποτελεσματικό εντοπισμό και την αποτροπή των περιπτώσεων ρευματοκλοπής.

Ταυτόχρονα, όμως, οι προμηθευτές οφείλουν να διερευνούν και να καταγγέλουν άμεσα στο ΔΕΔΔΗΕ ασυνήθιστες ή αδικαιολόγητες μεταβολές στην καταναλωτική συμπεριφορά των πελατών τους, οι οποίες εγείρουν βάσιμες υποψίες για ρευματοκλοπή.

Ο Κώδικας ορίζει επίσης τους κανόνες που οφείλει να τηρεί ο ΔΕΔΔΗΕ, σχετικά με τους ελέγχους για διαπίστωση ρευματοκλοπής. 

Ο ΔΕΔΔΗΕ φέρει το βάρος της απόδειξης της ρευματοκλοπής, εφόσον διαπιστωθεί τέτοια περίπτωση, τότε διακόπτει άμεσα την παροχή εάν η εγκατάσταση ηλεκτροδοτείται χωρίς να υπάρχει σύμβαση προμήθειας ή η παροχή έχει απενεργοποιηθεί ή διακοπεί λόγω χρέους διαπιστώνεται αυθαίρετη επανενεργοποίηση, επανασύνδεση ή/και ρευματοκλοπή, καθώς και στην περίπτωση που ο τρόπος διενέργειας της ρευματοκλοπής ενέχει κινδύνους για τους καταναλωτές.

Στις περιπτώσεις πιθανολογούμενης ρευματοκλοπής, ο μετρητής αντικαθίσταται προκειμένου να υποβληθεί σε έλεγχο, ώστε σε συνδυασμό με την εξέταση των καταναλώσεων του χρήστη να διερευνηθεί έχει πράγματι συντελεστεί ρευματοκλοπή ή όχι. Στις περιπτώσεις αυτές προηγείται έγγραφη ενημέρωση προς τον αντίστοιχο προμηθευτή, αλλά και τον χρήστη, σχετικά με τον τόπο και χρόνο ελέγχου του μετρητή.

Σε περιπτώσεις διαπιστωμένων ρευματοκλοπών, οι χρήστες υποχρεούνται να καταβάλλουν τίμημα που αντιστοιχεί στη μη καταγραφείσα ενέργεια. Το ύψος του τιμήματος υπολογίζεται βάσει διοικητικά οριζόμενης μοναδιαίας τιμής και ποσοστού

προσαύξησης, τα οποία καθορίζονται με απόφαση της ΡΑΕ, η οποία λαμβάνει υπόψη το συνολικό (ανταγωνιστικές και ρυθμιζόμενες χρεώσεις) μέσο κόστος ενέργειας στην αγορά για έναν τυπικό οικιακό καταναλωτή χαμηλής τάσης του δικτύου και τις διαστάσεις του φαινομένου της ρευματοκλοπής και την ανάγκη λήψης αυστηρών μέτρων για τον περιορισμό του.

Το ποσοστό προσαύξησης δύναται να διαφοροποιείται μεταξύ κατηγοριών καταναλωτών λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, καθώς επίσης και να αυστηροποιείται σε περίπτωση υποτροπής ή/και συστηματικής ρευματοκλοπής.

Το ύψος της μοναδιαίας χρέωσης για την αποζημίωση του Διαχειριστή καθορίζεται προϋπολογιστικά με απόφαση ΡΑΕ.

Ο ΔΕΔΔΗΕ μπορεί να λαμβάνει κάθε πρόσφορο μέτρο για την τακτοποίηση και την είσπραξή της διαπιστωμένης οφειλής. Συγκεκριμένα, μπορεί να επιβάλει περιορισμούς ως προς τη δυνατότητα του χρήστη να αποκτά πρόσβαση

στο Δίκτυο μέσω άλλης παροχής, αλλά και ως προς τη διαδοχή χρηστών στην συγκεκριμένη παροχή, υπό τον ίδιο ή άλλο προμηθευτή.

Τα ποσά που συγκεντρώνονται από την καταβολή οφειλών λόγω διαπιστωμένων ρευματοκλοπών αξιοποιούνται  για την αντιστάθμιση της οικονομικής ζημίας που υφίστανται οι καταναλωτές λόγω ρευματοκλοπών, μέσω πίστωσης των λογαριασμών που αφορούν τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ, ΥΚΩ, χρήσης συστήματος και δικτύου, καθώς και τη δημιουργία αποθεματικού για τη χρηματοδότηση δράσεων και την παροχή κινήτρων προς τον ΔΕΔΔΗΕ και τους προμηθευτές για τον περιορισμό των ρευματοκλοπών.

Έλεγχοι ποιότητας

Με τον Κώδικα θεσπίζεται το δικαίωμα των χρηστών για ατομική εξακρίβωση της ποιότητας τάσης ή και της συνέχειας τροφοδότησης των εγκαταστάσεών τους, με τη χρήση κατάλληλων συσκευών καταγραφής. Μετά από σχετικό αίτημα του χρήστη, ο Διαχειριστής θα καταρτίσει αναλυτική προσφορά, βάσει εγκεκριμένου από τη ΡΑΕ τιμοκαταλόγου. Ο χρήστης θα καταβάλει το τίμημα αυτό μετά την ολοκλήρωση των μετρήσεων και εφόσον δεν προκύψει παραβίαση Ορίων Ατομικών Εγγυήσεων. Η μη καταβολή του οφειλόμενου τιμήματος εντός της προθεσμίας συνιστά λόγο διακοπής της παροχής ηλεκτροδότησης του συγκεκριμένου Χρήστη.

Επίσης, έλεγχο της Ποιότητας Ενέργειας σε επιλεγμένα στοιχεία του δικτύου μπορεί να ζητήσει και η ΡΑΕ, με το σχετικό κόστος βαρύνει τον Διαχειριστή Δικτύου.

Ο βαθμός και η έκταση παρακολούθησης από τον Διαχειριστή του Δικτύου χαρακτηριστικών της Ποιότητας Τάσης του Δικτύου ή των Διακοπών Τροφοδότησης θα καθορίζεται από το Εγχειρίδιο Ποιότητας Ενέργειας.

Αρμόδια για τον καθορισμό των σημείων του δικτύου όπου θα εγκατασταθεί εξοπλισμός μέτρησης διαστάσεων Ποιότητας Ενέργειας είναι η ΡΑΕ, ενώ απαιτείται και η έγκριση του Διαχειριστή.

Σε περιπτώσεις όπου εντοπίζεται παραβίαση των ορίων ατομικών εγγυήσεων ως προς την Ποιότητα Ενέργειας που παρέχεται σε χρήστες, αυτοί δικαιούνται να αξιώσουν οικονομικά ανταλλάγματα από το Διαχειριστή.

Επίσης, ο Διαχειριστής επιφορτίζεται με σχετική ετήσια χρέωση εφόσον διαπιστωθεί απόδοση χαμηλότερης ποιότητας από την ελάχιστη αναμενόμενη. Η χρέωση (ή πίστωση) καθορίζεται διακριτά για κάθε διάσταση της Ποιότητας Ενέργειας, αναλογικά ως προς την υπέρβαση του αντίστοιχου ορίου.

Αποζημιώσεις σε καταναλωτές για βλάβες συσκευών λόγω δικτύου

Ο Κώδικας προβλέπει επίσης ότι σε περιπτώσεις κατά τις οποίες προκαλούνται βλάβες σε συσκευές καταναλωτών του δικτύου, λόγω συμβάντων που σχετίζονται με το Δίκτυο, ο ΔΕΔΔΗΕ διερευνά τα αίτια που προκάλεσαν τις βλάβες, μετά από αίτημά τους και, εφόσον αποδειχτεί ότι οι βλάβες προκλήθηκαν από πράξεις ή παραλείψεις του ΔΕΔΔΗΕ, τότε οι καταναλωτές δικαιούνται αποζημίωση από αυτόν.

Το ύψος της αποζημίωσης αυτής καθορίζεται από τον ΔΕΔΔΗΕ κατά περίπτωση και ανάλογα με τη ζημιά και ενδεχόμενη συνυπαιτιότητα του καταναλωτή.

Πρόσβαση στο δίκτυο, διακοπές και χρεώσεις

Σύμφωνα με τον Κώδικα, ο ΔΕΔΔΗΕ υποχρεούται να παρέχει πρόσβαση στο δίκτυο, χωρίς να κάνει διακρίσεις μεταξύ των χρηστών. Ο ΔΕΔΔΗΕ δικαιούται, βέβαια, να αρνείται ή να απενεργοποιεί τη σύνδεση σε εγκαταστάσεις που διαπιστώνεται ότι δεν πληρούν τις νόμιμες προδιαγραφές.

Για παράδειγμα, μπορεί να διακόπτει τη σύνδεση εγκαταστάσεων παραγωγής που λειτουργούν παράλληλα με το δίκτυο χωρίς να έχουν συναφθεί για αυτές οι προβλεπόμενες Συμβάσεις Σύνδεσης, όπως επίσης και σε περιπτώσεις που υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές χρηστών προς αυτόν, εκτός εάν έχει γίνει σχετική ρύθμιση χρεών.

Επίσης, ο ΔΕΔΔΗΕ μπορεί να διακόπτει τη σύνδεση σε περιπτώσεις μη εξόφλησης οφειλών λόγω διαπιστωμένων ρευματοκλοπών.

Στις περιπτώσεις αυτές, ο ΔΕΔΔΗΕ θα επιβάλλει σχετική χρέωση διακοπής, η οποία υπόκειται σε προηγούμενη έγκριση της ΡΑΕ, τόσο στον προμηθευτή ο οποίος τον εκπροσωπεί τον επίμαχο καταναλωτή, όσο και, προκειμένου περί παραγωγού, σε αυτόν.

Επίσης, ο ΔΕΔΔΗΕ μπορεί να καταλογίζει και χρέωση επανασύνδεσης, σε περίπτωση επαναφοράς σύνδεσης κάποιας εγκατάστασης.

Πως θα γίνεται η σύνδεση εγκαταστάσεων στο δίκτυο

Ο Κώδικας ορίζει ότι ο ΔΕΔΔΗΕ καταρτίζει και διαθέτει στους χρήστες τυποποιημένες αιτήσεις για τη σύνδεση εγκαταστάσεων στο δίκτυο ή για την τροποποίηση υφιστάμενων συνδέσεων, ενώ μπορεί να επιβάλλει χρέωση που αφορά το κόστος επεξεργασίας της αίτησης.

Σημαντική είναι η πρόβλεψη ότι αίτηση σύνδεσης μπορεί να υποβληθεί και από ομάδα χρηστών για γειτονικές μεταξύ τους εγκαταστάσεις που συνδέονται στο ίδιο επίπεδο τάσης, ενώ και ο ΔΕΔΔΗΕ μπορεί να αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την ομαδοποίηση αιτήσεων νέων συνδέσεων. Στις περιπτώσεις αυτές, εκπονείται ενιαία μελέτη για τη σύνδεση των εγκαταστάσεων των ενδιαφερομένων χρηστών, αλλά καταρτίζονται ξεχωριστές για κάθε χρήστη Προσφορές Σύνδεσης.

Η εκάστοτε Προσφορά Σύνδεσης στο δίκτυο καταρτίζεται και κοινοποιείται στο χρήστη από το ΔΕΔΔΗΕ εντός προθεσμίας.

Σε ό,τι αφορά σταθμούς παραγωγής, ο ΔΕΔΔΗΕ χορηγεί μη δεσμευτική Προσφορά Σύνδεσης, η οποία αποτυπώνει τους ισχύοντες όρους σύνδεσης κατά τον χρόνο διατύπωσής της, αλλά δεν δεσμεύει ηλεκτρικό χώρο κατά την εξέταση επόμενων αιτημάτων και δεν απομειώνει τη διαθέσιμη ικανότητα υποδοχής σταθμών παραγωγής του δικτύου.

Στη συνέχεια, για τη σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης είναι αναγκαία η έγγραφη αποδοχή της σχετικής δεσμευτικής Προσφοράς Σύνδεσης από το χρήστη, καθώς και η πλήρωση των λοιπών προϋποθέσεων που καθορίζονται στο Εγχειρίδιο Πρόσβασης. Μετά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης και την καταβολή της προβλεπόμενης χρέωσης για την κατασκευή της σύνδεσης, ο ΔΕΔΔΗΕ θα υλοποιεί τα έργα σύνδεσης στον καθοριζόμενο στη σύμβαση χρόνο.

Στον Κώδικα υπάρχουν επίσης προβλέψεις για τις περιπτώσεις παραγωγών οι οποίοι αναλαμβάνουν να κατασκευάσουν οι ίδιοι τμήμα των έργων σύνδεσης των εγκαταστάσεών τους με το δίκτυο.

Σε ό,τι αφορά τις ομαδικές αιτήσεις σύνδεσης, ο ΔΕΔΔΗΕ μπορεί είτε να υπογράψει σύμβαση υλοποίησης των έργων σύνδεσης με κοινό εκπρόσωπο των αιτούντων, είτε να προχωρήσει στη σύναψη επιμέρους διακριτών συμβάσεων σύνδεσης.

Επίσης, στον Κώδικα διευκρινίζεται ότι σε περιπτώσεις που αλλάζει ο χρήστης της εγκατάστασης κατανάλωσης χωρίς μεταβολή της συμφωνημένης ισχύος, δεν συνάπτεται νέα ή και επικαιροποιημένη σύμβαση σύνδεσης, αλλά ο νέος καταναλωτής προσχωρεί στην υφιστάμενη, με τη σύναψη της Σύμβασης Προμήθειας και με την υποβολή Δήλωσης Εκπροσώπησης από Προμηθευτή επ’ ονόματί του για τον συγκεκριμένο Μετρητή Φορτίου.energypress.gr