Ορέστης Σεϊμένης - Αλεξάνδρα Γεράγγελου
Α. Γιατί ο κληρονόμος θα πρέπει να πάρει σωστή απόφαση για να προχωρήσει ή όχι στην αποποίηση
Ο κληρονόμος πρέπει να σταθμίσει εάν πρέπει να προχωρήσει εάν πρέπει να προχωρήσει σε ενέργειες για να αποδεχθεί ή να αποποιηθεί την κληρονομία. Γι αυτό θα ερευνήσει . θα ψάξει, εάν η κληρονομιαία περιουσία έχει χρέη ή βάρη, και εάν αυτές οι επιβαρύνσεις δημιουργήθησαν πρίν ή μετά την ημερομηνία του θανάτου του κληρονομούμενου.
Ποια χρέη εκπίπτονται :
Από την αξία της κληρονομιαίας περιουσίας και από κάθε μερίδα κατ' αναλογία, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από το διαθέτη, εκπίπτονται:
Α) Τα βέβαια και εκκαθαρισμένα χρέη του κληρονομουμένου, που νόμιμα υφίστανται κατά το χρόνο του θανάτου αυτού, τα οποία αποδεικνύονται:
• τα χρέη που προκύπτουν από δημόσιο έγγραφο
οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο
• χρέη που προκύπτουν από δικαστική απόφαση
α) …… από δικαστική απόφαση προγενέστερη του θανάτου του κληρονομουμένου, έστω και αν η απόφαση αυτή τελεσιδίκησε μεταγενέστερα,
• χρέη που προκύπτουν από ιδιωτικό έγγραφο
αβ) από ιδιωτικό έγγραφο το οποίο απόκτησε βέβαιη χρονολογία πριν από το θάνατο του κληρονομουμένου,
• χρέη που προκύπτουν από τα βιβλία του κληρονομουμένου
γ) από τα εμπορικά βιβλία του κληρονομουμένου, εφόσον αυτά τηρούνται κατά τις διατάξεις των σχετικών νόμων και εφόσον πρόκειται για εμπορικά χρέη του αποβιώσαντος.
• χρέη που προκύπτουν από τα βιβλία των δανειστών
γ) από τα εμπορικά βιβλία των δανειστών του κληρονομουμένου, εφόσον αυτά τηρούνται κατά τις διατάξεις των σχετικών νόμων και εφόσον πρόκειται για εμπορικά χρέη του αποβιώσαντος
• χρέη από οφειλή προίκας
• Β) Η οφειλή από προίκα του κληρονομουμένου, εφόσον δεν αποδόθηκε η προίκα κατά τη διάρκεια του γάμου.
• Προκειμένου για προίκα, διατιμημένη λόγω πώλησης ή σε χρήμα ή κατά τις διατάξεις των άρθρων 1412 και 1413 του Α. Κ., η οποία συστάθηκε πριν από την 1η Μαΐου 1954, εκπίπτεται από την κληρονομιά το ποσό αυτής που αναφέρεται στο προικοσύμφωνο αφού πολλαπλασιαστεί επί το λόγο Τ2/Τ1 των μέσων ετήσιων τιμαρίθμων καταναλωτή της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος (Ε.Σ.Υ.Ε.) του χρόνου απόδοσης (Τ2) και του χρόνου σύστασης (Τ1).
• χρέη από οφειλή φόρων, τελών και δικαιωμάτων προς το Δημόσιο
• Γ) Τα χρέη του κληρονομουμένου από φόρους, τέλη ή άλλα δικαιώματα προς το Δημόσιο, δήμους και κοινότητες ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, έστω και αν ο τίτλος, στον οποίο στηρίζεται η βεβαίωση αυτών, έγινε οριστικός και τελεσίδικος μετά το θάνατο του κληρονομουμένου.
• χρέη από νοσήλεια
• Δ) Τα χρέη από νοσηλεία που ανάγονται στους τελευταίους 6 μήνες της ασθένειας του κληρονομουμένου και υφίστανται κατά το θάνατο αυτού.
Ν. 2961/2001άρθρο 21 παρ.1
Σ.Σ,. Στα παραπάνω χρέη μπορεί να γίνει χρηματική αποτίμηση κατά τον χρόνο του θανάτου του θανόντος – κληρονομούμενου. Αν δεν μπορούν να αποτιμηθούν οι υποχρεώσεις αυτές, τότε δεν μπορούν να είναι χρέη της κληρονομίας και επομένως δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στο παθητικό της κληρονομιάς.
Δεν εκπίπτονται τα χρέη του κληρονομουμένου :
• που αναγνωρίζονται μόνο με τη διαθήκη,
(Σ.Σ.προφανώς ο νομοθέτης δεν επιθυμεί την έκπτωση αυτών των χρεών για να αποτρέψει την πιθανή δημιουργία ψεύτικων-εικονικών χρεών με την διαθήκη)
• καθώς και κάθε άλλο χρέος προς
-τους κληρονόμους
-ή κληροδόχους
-ή προς ανιόντες,
-ή κατιόντες,
-ή συζύγους και αδελφούς
των κληρονόμων ή κληροδόχων
Ν. 2961/2001άρθρο 21 παρ.2
(Σ.Σ. Οι οφειλές προς τους παραπάνω δεν εκπίπτονται από το ενεργητικό της κληρονομιάς έστω και αν συντρέχουν ουσιαστικές ή τυπικές προυποθέσεις για την έκπτωσή τους όπως π.χ. με δικαστική απόφαση, ή με άλλο δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο βέβαιης χρονολογίας.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Mπορεί όμως οι παραπάνω οφειλές να εκπεστούν εάν ο κληρονόμος υποβάλλει αίτηση στον έφορο και αποδείξει ότι οι οφειλές αυτές είναι πραγματικές (π.χ. δαπάνες ανέγερσης κτισμάτων σε οικόπεδο της κληρονομίας κλπ)
Στην περίπτωση αυτή ο έφορος μπορεί να κάνει δεκτές αυτές τις οφειλές.)
Χρέη του κληρονομούμενου που βαρύνουν ακίνητα της ημεδαπής και της αλλοδαπής
Στην περίπτωση αυτή θα επιμερισθεί το χρέος μεταξύ των ακινήτων της ημεδαπής και της αλλαδαπής (ανάλογα με την αξία τους) και θα εκπεστεί μόνο το κομμάτι του χρέους που αντιστοιχεί στα ακίνητα της ημεδαπής. Ν.2961/2001 άρθρο 24
Χρέη του κληρονομούμενου που εκπίπτονται από τα κληρονομιαία ακίνητα της ημεδαπής και όχι της αλλοδαπής
Τα χρέη αυτά εκπίπτονται από την κληρονομιαία περιουσία που φορολογείται στην Ελλάδα. Και εδώ παρατηρούμε ότι ισχύει ο επιμερισμός των χρεών αυτών σε μέρη ανάλογα της αξίας των ακινήτων της ημεδαπής και της αλλοδαπής, δηλαδή εκπίπτονται (αναλογικά) μόνο από την αξία των ακινήτων της ημεδαπής που φοροξογούνται στην Ελλάδα
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
H περιουσία του Α.Β. κληρονομείται από τον Γ.Δ.
Ένα μέρος της περιουσίας αυτής βρίσκεται στην Ελλάδα και ανέρχεται σε 120.000€
Ένα μέρος της περιουσίας αυτής (ακίνητα) βρίσκεται στην αλλοδαπή και δεν φορολογείται στην Ελλάδα και ανέρχεται σε 180.000€.
Κατά τον χρόνο του θανάτου υπάρχει ένα χρέος στην ημεδαπή, το οποίο είναι εκκαθαρισμένο και ανέρχεται σε 60.000€
Ποιό ποσό του χρέους θα εκπεσθεί;
Αξία κληρονομιαίας περιουσίας στην Ελλάδα 120.000€ 40%
Αξία κληρονομιαίας περιουσίας στην αλλοδαπή 180.000€ 60%
Σύνολο κληρονομιαίας περιουσίας σε Ελλάδα- αλλοδαπή 300.000€
Το χρέος των 60.000€ θα μερισθεί σε μέρη ανάλογα 40% και 60% :
Tμήμα του χρέους που θα εκπεστεί :
Α. 60.000 Χ 40% = 24.000 (=το τμήμα του χρέους που θα εκπεστεί)
Β. 60.000 Χ 60% = 36.000 (=το τμήμα του χρέους που δεν θα εκπεστεί. Αφορά τα ακίνητα της κληρονομίας που ευρίσκονται στο εξωτερικό)
Χρέη του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή που δεν βαρύνουν ειδικά τα ακίνητα
Τα χρέη της αλλοδαπής όταν δεν βαρύνουν ακίνητα που βρίσκονται στην αλλοδαπή ή στην ημεδαπή, τότε μερίζονται σε μέρη ανάλογα της αξίας :
Της κινητής περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή , εφ όσον η κινητή αυτή περιουσία φορολογείται στην Ελλάδα (περίοδος μικρότερη της δεκαετίας)
Της ακίνητη περιουσία
που βρίσκεται στην αλλοδαπή , η οποία δεν φορολογείται στην Ελλάδα
και εκπίπτεται το τμήμα εκείνο του χρέους που αναλογεί-αντιστοιχεί στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στην αλλοδαπή και φορολογείται στην Ελλάδα. ΠΡΟΣΟΧΗ: Eάν το χρέος που αναλογεί στην φορολογήσιμη στην Ελλάδα κινητή περιουσία είναι μεγαλύτερο από την αξία της, αποτιμηθείσας, κινητής περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή, τότε το υπερβάλλον ποσό του χρέους δεν εκπίπτεται.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΩΤΟ (Εκπίπτεται όλο το χρέος που αναλογεί στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και φορολογείται στην Ελλάδα με φόρο κληρονομίας) :
Αξία κινητής περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή 80.000€
Αξία ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή 120.000€
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ 200.000€
======
Συνολικό χρέος του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή 160.000€
======
Το χρέος των 160.000€ θα επιμερισθεί σε μέρη ανάλογα των περιουσιών (κινητής και ακίνητης) της αλλοδαπής, δηλαδή :
α) 80.000 Χ 160.000 / 200.000 = 64.000€ χρέος που αντιστοιχεί στην κινητή περιουσία που κληρονομείται στην αλλοδαπή και φορολογείται στην Ελλάδα. ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΑΥΤΟ ΘΑ ΕΚΠΕΣΤΕΙ
β) 120.000 Χ 160.000 / 200.000 = 96.000€ χρέος που αντιστοιχεί στην ακίνητη περιουσία που κληρονομείται στην αλλοδαπή και δεν φορολογείται στην Ελλάδα. ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΕΚΠΕΣΤΕΙ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ (Εκπίπτεται μέρος του χρέους που αναλογεί στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και φορολογείται στην Ελλάδα με φόρο κληρονομίας) :
Αξία κινητής περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή 80.000€
Αξία ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή 120.000€
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ 200.000€
======
Συνολικό χρέος του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή 210.000€
======
Το χρέος των 210.000€ θα επιμερισθεί σε μέρη ανάλογα των περιουσιών (κινητής και ακίνητης) της αλλοδαπής, δηλαδή :
α) 80.000 Χ 210.000 / 200.000 = 84.000€ χρέος που αντιστοιχεί στην κινητή περιουσία που κληρονομείται στην αλλοδαπή και φορολογείται στην Ελλάδα. ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Eπειδή το ποσό του χρέους των 84.000€ είναι μεγαλύτερο από την αξία της κινητής περιουσίας (80.000€), θα εκπεστεί μόνο το ισόποσο των 80.000€. Το υπερβάλλον ποσό του χρέους (4.000€) δεν εκπίπτει και χάνεται φορολογικώς.
β) 120.000 Χ 210.000 / 200.000 = 126.000€ χρέος που αντιστοιχεί στην ακίνητη περιουσία που κληρονομείται στην αλλοδαπή και δεν φορολογείται στην Ελλάδα
Επίσης εκπίπτονται τα παρακάτω βάρη :
Από την αξία της κληρονομιαίας περιουσίας και από κάθε μερίδα κατ' αναλογία, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από το διαθέτη, εκπίπτονται:
α) Τα έξοδα δημοσίευσης της διαθήκης,
Τα έξοδα έκδοσης κληρονομητηρίων
Τα έξοδα απογραφής της κληρονομιάς.
Η διαθήκη αποβάλλει τούς λόγους της μυστικότητός της μετά τον θάνατο του κληρονομουμένου. Πρέπει να δημοσιοποιηθεί (δημοοοσιευθεί) το περιεχόμενό της για να αποκαλυφθεί η τελευταία βούλησή του. Η δημοσίευση αυτή γίνεται επίσημα και τα έξοδα της δημοσίευσης αυτής αποτελούν το βάρος της κληρονομιάς, δηλαδή απομειώνουν την αξία της περιουσίας που κληρονομείται. Γι αυτό εκπίπτονται από το ενεργητικό της κληρονομίας.
Κληρονομητήριο είναι η πιστοποίηση του δικαστηρίου της κληρονομιάς ότι ο κληρονόμος έχει δικαίωμα στην κληρονομιά αλλά και πόσο εκτείνεται το δικαίωμα αυτό, πόση είναι η κληρονομική του μερίδα. Τα έξοδα για την έκδοση του κληρονομητηρίου είναι βάρη της κληρονομιάς και εκπίπτονται από το ενεργητικό της.
Αποδοχή της κληρονομιάς με το ευεργέτημα της απογραφής.
Ο κληρονόμος κατά την διαδικασία της αποδοχής της κληρονομιάς έχει το δικαίωμα να την αποδεχθεί με επιφύλαξη, με το ευεργέτημα της απογραφής. Σε ορισμένες περιπτώσεις η αποδοχή της κληρονομιάς θεωρείται από τον νόμο ότι πραγματοποιείται με το ευεργέτημα της απογραφής.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι αποδοψή κληρονομιάς ανηλίκων (Α.Κ. 1527), των υπο επιτροπία (Α.Κ. 1650, 1698), των υπο δικαστική αντίληψη (Κ. 1707)
Τα έξοδα για την απογραφή της κληρονομιάς αποτελούν βάρη της κληρονομιάς και εκπίπτονται από το ενεργητικό της. Τέτοια έξοδα είναι:
Δαπάνες για αίτηση απογραφής στον Ειρηνοδίκη
Δαπάνες για την έκδοση της σχετικής απόφασης
Δαπάνες για την κοινοποίηση της απόφασης
Δαπάνες για τίς κοινοποιήσεις της απόφασης
Δαπάνες για αμοιβές πραγματογνωμόνων
Δαπάνες για αμοιβή συμβολαιογράφου
κλπ
β) Τα έξοδα της δίκης για την κήρυξη του κληρονομουμένου ως αφάντου, που αναγνωρίζονται με δικαστικές αποφάσεις.
Η απόφαση εκδίδεται από το δικαστήριο ύστερα από αίτηση κάθε ενδιαφερομένου που έχει δικαιώματα ύστερα από τον θάνατο του αφάντου. Η αίτηση μπορεί να γίνει όταν πιθανολογείται ο θάνατος ενός ανθρώπου επειδή έχει εξαφανιστεί ή επειδή λείπει πολύ καιρό ή βρισκόταν κάποια στιγμή σε κίνδυνο η ζωή του.
Με την απόφασή του περί αφάνειας, το δικαστήριο καταλογίζει τα έξοδα και τα τέλη της δικης εις βάρος της κληρονομιαίας περιουσίας. Τα έξοδα αυτά εκπίπτουν από το ενεργητικό της κληρονομίας
γ) Τα έξοδα διαχείρισης και εκκαθάρισης της κτήσης που γίνονται στην αλλοδαπή, κατά το ποσό που αυτά βαρύνουν τα περιουσιακά αυτής στοιχεία που φορολογούνται στην Ελλάδα και τα οποία αποδεικνύονται με την οικεία απόφαση του αρμόδιου οργάνου της αλλοδαπής που εκκαθαρίζει την κληρονομιά.
Προκειμένου να ενεργήσει σωστά ο κληρονόμος, θα πρέπει να συγκεντρώσει και να σταθμίσει όλα τα παραπάνω και να σκεφθεί εάν τον συμφέρει ή όχι η αποδοχή της κληρονομίας, ή αν πρέπει να δεχθεί την κληρονομιά με επιφύλαξη (θα αναφερθούμε προσεχώς γι αυτά), ή εάν πρέπει να προχωρήσει στην αποποίηση της κληρονομιάς του
Β. Στα κληροδοτήματα δεν εκπίπτουν από την κληρονομιά τα χρέη και τα βάρη της
Οσον αφορά τα κληροδοτήματα τονίζεται ότι τα χρέη και τα βάρη δεν είναι εκπεστέα επειδή η κληροδοσία αποτελεί βάρος της κληρονομιάς και επομένως «βεβαρημένος» είναι ο κληρονόμος ή ο καταπιστευματοδόχος ή ο κληροδόχος. Α.Κ.1714
(Ηταν ένα απόσπασμα από το βιβλίο που θα εκδοθεί προσεχώς « ΟΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΧΑΡΙΣΤΙΚΗ ΑΙΤΙΑ»)
ΑΘΗΝΑ 30/11/2017
Α. Γιατί ο κληρονόμος θα πρέπει να πάρει σωστή απόφαση για να προχωρήσει ή όχι στην αποποίηση Ο κληρονόμος πρέπει να σταθμίσει εάν πρέπει να προχωρήσει εάν πρέπει να προχωρήσει σε ενέργειες για να αποδεχθεί ή να αποποιηθεί την κληρονομία. Γι αυτό θα ερευνήσει . θα ψάξει, εάν η κληρονομιαία περιουσία έχει χρέη ή βάρη, και εάν αυτές οι επιβαρύνσεις δημιουργήθησαν πρίν ή μετά την ημερομηνία του θανάτου του κληρονομούμενου.
Ποια χρέη εκπίπτονται :
Από την αξία της κληρονομιαίας περιουσίας και από κάθε μερίδα κατ' αναλογία, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από το διαθέτη, εκπίπτονται:
Α) Τα βέβαια και εκκαθαρισμένα χρέη του κληρονομουμένου, που νόμιμα υφίστανται κατά το χρόνο του θανάτου αυτού, τα οποία αποδεικνύονται:
• τα χρέη που προκύπτουν από δημόσιο έγγραφο
οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο
• χρέη που προκύπτουν από δικαστική απόφαση
α) …… από δικαστική απόφαση προγενέστερη του θανάτου του κληρονομουμένου, έστω και αν η απόφαση αυτή τελεσιδίκησε μεταγενέστερα,
• χρέη που προκύπτουν από ιδιωτικό έγγραφο
αβ) από ιδιωτικό έγγραφο το οποίο απόκτησε βέβαιη χρονολογία πριν από το θάνατο του κληρονομουμένου,
• χρέη που προκύπτουν από τα βιβλία του κληρονομουμένου
γ) από τα εμπορικά βιβλία του κληρονομουμένου, εφόσον αυτά τηρούνται κατά τις διατάξεις των σχετικών νόμων και εφόσον πρόκειται για εμπορικά χρέη του αποβιώσαντος.
• χρέη που προκύπτουν από τα βιβλία των δανειστών
γ) από τα εμπορικά βιβλία των δανειστών του κληρονομουμένου, εφόσον αυτά τηρούνται κατά τις διατάξεις των σχετικών νόμων και εφόσον πρόκειται για εμπορικά χρέη του αποβιώσαντος
• χρέη από οφειλή προίκας
• Β) Η οφειλή από προίκα του κληρονομουμένου, εφόσον δεν αποδόθηκε η προίκα κατά τη διάρκεια του γάμου.
• Προκειμένου για προίκα, διατιμημένη λόγω πώλησης ή σε χρήμα ή κατά τις διατάξεις των άρθρων 1412 και 1413 του Α. Κ., η οποία συστάθηκε πριν από την 1η Μαΐου 1954, εκπίπτεται από την κληρονομιά το ποσό αυτής που αναφέρεται στο προικοσύμφωνο αφού πολλαπλασιαστεί επί το λόγο Τ2/Τ1 των μέσων ετήσιων τιμαρίθμων καταναλωτή της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος (Ε.Σ.Υ.Ε.) του χρόνου απόδοσης (Τ2) και του χρόνου σύστασης (Τ1).
• χρέη από οφειλή φόρων, τελών και δικαιωμάτων προς το Δημόσιο
• Γ) Τα χρέη του κληρονομουμένου από φόρους, τέλη ή άλλα δικαιώματα προς το Δημόσιο, δήμους και κοινότητες ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, έστω και αν ο τίτλος, στον οποίο στηρίζεται η βεβαίωση αυτών, έγινε οριστικός και τελεσίδικος μετά το θάνατο του κληρονομουμένου.
• χρέη από νοσήλεια
• Δ) Τα χρέη από νοσηλεία που ανάγονται στους τελευταίους 6 μήνες της ασθένειας του κληρονομουμένου και υφίστανται κατά το θάνατο αυτού.
Ν. 2961/2001άρθρο 21 παρ.1
Σ.Σ,. Στα παραπάνω χρέη μπορεί να γίνει χρηματική αποτίμηση κατά τον χρόνο του θανάτου του θανόντος – κληρονομούμενου. Αν δεν μπορούν να αποτιμηθούν οι υποχρεώσεις αυτές, τότε δεν μπορούν να είναι χρέη της κληρονομίας και επομένως δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στο παθητικό της κληρονομιάς.
Δεν εκπίπτονται τα χρέη του κληρονομουμένου :
• που αναγνωρίζονται μόνο με τη διαθήκη,
(Σ.Σ.προφανώς ο νομοθέτης δεν επιθυμεί την έκπτωση αυτών των χρεών για να αποτρέψει την πιθανή δημιουργία ψεύτικων-εικονικών χρεών με την διαθήκη)
• καθώς και κάθε άλλο χρέος προς
-τους κληρονόμους
-ή κληροδόχους
-ή προς ανιόντες,
-ή κατιόντες,
-ή συζύγους και αδελφούς
των κληρονόμων ή κληροδόχων
Ν. 2961/2001άρθρο 21 παρ.2
(Σ.Σ. Οι οφειλές προς τους παραπάνω δεν εκπίπτονται από το ενεργητικό της κληρονομιάς έστω και αν συντρέχουν ουσιαστικές ή τυπικές προυποθέσεις για την έκπτωσή τους όπως π.χ. με δικαστική απόφαση, ή με άλλο δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο βέβαιης χρονολογίας.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Mπορεί όμως οι παραπάνω οφειλές να εκπεστούν εάν ο κληρονόμος υποβάλλει αίτηση στον έφορο και αποδείξει ότι οι οφειλές αυτές είναι πραγματικές (π.χ. δαπάνες ανέγερσης κτισμάτων σε οικόπεδο της κληρονομίας κλπ)
Στην περίπτωση αυτή ο έφορος μπορεί να κάνει δεκτές αυτές τις οφειλές.)
Χρέη του κληρονομούμενου που βαρύνουν ακίνητα της ημεδαπής και της αλλοδαπής
Στην περίπτωση αυτή θα επιμερισθεί το χρέος μεταξύ των ακινήτων της ημεδαπής και της αλλαδαπής (ανάλογα με την αξία τους) και θα εκπεστεί μόνο το κομμάτι του χρέους που αντιστοιχεί στα ακίνητα της ημεδαπής. Ν.2961/2001 άρθρο 24
Χρέη του κληρονομούμενου που εκπίπτονται από τα κληρονομιαία ακίνητα της ημεδαπής και όχι της αλλοδαπής
Τα χρέη αυτά εκπίπτονται από την κληρονομιαία περιουσία που φορολογείται στην Ελλάδα. Και εδώ παρατηρούμε ότι ισχύει ο επιμερισμός των χρεών αυτών σε μέρη ανάλογα της αξίας των ακινήτων της ημεδαπής και της αλλοδαπής, δηλαδή εκπίπτονται (αναλογικά) μόνο από την αξία των ακινήτων της ημεδαπής που φοροξογούνται στην Ελλάδα
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
H περιουσία του Α.Β. κληρονομείται από τον Γ.Δ.
Ένα μέρος της περιουσίας αυτής βρίσκεται στην Ελλάδα και ανέρχεται σε 120.000€
Ένα μέρος της περιουσίας αυτής (ακίνητα) βρίσκεται στην αλλοδαπή και δεν φορολογείται στην Ελλάδα και ανέρχεται σε 180.000€.
Κατά τον χρόνο του θανάτου υπάρχει ένα χρέος στην ημεδαπή, το οποίο είναι εκκαθαρισμένο και ανέρχεται σε 60.000€
Ποιό ποσό του χρέους θα εκπεσθεί;
Αξία κληρονομιαίας περιουσίας στην Ελλάδα 120.000€ 40%
Αξία κληρονομιαίας περιουσίας στην αλλοδαπή 180.000€ 60%
Σύνολο κληρονομιαίας περιουσίας σε Ελλάδα- αλλοδαπή 300.000€
Το χρέος των 60.000€ θα μερισθεί σε μέρη ανάλογα 40% και 60% :
Tμήμα του χρέους που θα εκπεστεί :
Α. 60.000 Χ 40% = 24.000 (=το τμήμα του χρέους που θα εκπεστεί)
Β. 60.000 Χ 60% = 36.000 (=το τμήμα του χρέους που δεν θα εκπεστεί. Αφορά τα ακίνητα της κληρονομίας που ευρίσκονται στο εξωτερικό)
Χρέη του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή που δεν βαρύνουν ειδικά τα ακίνητα
Τα χρέη της αλλοδαπής όταν δεν βαρύνουν ακίνητα που βρίσκονται στην αλλοδαπή ή στην ημεδαπή, τότε μερίζονται σε μέρη ανάλογα της αξίας :
Της κινητής περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή , εφ όσον η κινητή αυτή περιουσία φορολογείται στην Ελλάδα (περίοδος μικρότερη της δεκαετίας)
Της ακίνητη περιουσία
που βρίσκεται στην αλλοδαπή , η οποία δεν φορολογείται στην Ελλάδα
και εκπίπτεται το τμήμα εκείνο του χρέους που αναλογεί-αντιστοιχεί στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στην αλλοδαπή και φορολογείται στην Ελλάδα. ΠΡΟΣΟΧΗ: Eάν το χρέος που αναλογεί στην φορολογήσιμη στην Ελλάδα κινητή περιουσία είναι μεγαλύτερο από την αξία της, αποτιμηθείσας, κινητής περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή, τότε το υπερβάλλον ποσό του χρέους δεν εκπίπτεται.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΩΤΟ (Εκπίπτεται όλο το χρέος που αναλογεί στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και φορολογείται στην Ελλάδα με φόρο κληρονομίας) :
Αξία κινητής περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή 80.000€
Αξία ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή 120.000€
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ 200.000€
======
Συνολικό χρέος του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή 160.000€
======
Το χρέος των 160.000€ θα επιμερισθεί σε μέρη ανάλογα των περιουσιών (κινητής και ακίνητης) της αλλοδαπής, δηλαδή :
α) 80.000 Χ 160.000 / 200.000 = 64.000€ χρέος που αντιστοιχεί στην κινητή περιουσία που κληρονομείται στην αλλοδαπή και φορολογείται στην Ελλάδα. ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΑΥΤΟ ΘΑ ΕΚΠΕΣΤΕΙ
β) 120.000 Χ 160.000 / 200.000 = 96.000€ χρέος που αντιστοιχεί στην ακίνητη περιουσία που κληρονομείται στην αλλοδαπή και δεν φορολογείται στην Ελλάδα. ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΕΚΠΕΣΤΕΙ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ (Εκπίπτεται μέρος του χρέους που αναλογεί στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και φορολογείται στην Ελλάδα με φόρο κληρονομίας) :
Αξία κινητής περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή 80.000€
Αξία ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή 120.000€
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ 200.000€
======
Συνολικό χρέος του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή 210.000€
======
Το χρέος των 210.000€ θα επιμερισθεί σε μέρη ανάλογα των περιουσιών (κινητής και ακίνητης) της αλλοδαπής, δηλαδή :
α) 80.000 Χ 210.000 / 200.000 = 84.000€ χρέος που αντιστοιχεί στην κινητή περιουσία που κληρονομείται στην αλλοδαπή και φορολογείται στην Ελλάδα. ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Eπειδή το ποσό του χρέους των 84.000€ είναι μεγαλύτερο από την αξία της κινητής περιουσίας (80.000€), θα εκπεστεί μόνο το ισόποσο των 80.000€. Το υπερβάλλον ποσό του χρέους (4.000€) δεν εκπίπτει και χάνεται φορολογικώς.
β) 120.000 Χ 210.000 / 200.000 = 126.000€ χρέος που αντιστοιχεί στην ακίνητη περιουσία που κληρονομείται στην αλλοδαπή και δεν φορολογείται στην Ελλάδα
Επίσης εκπίπτονται τα παρακάτω βάρη :
Από την αξία της κληρονομιαίας περιουσίας και από κάθε μερίδα κατ' αναλογία, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από το διαθέτη, εκπίπτονται:
α) Τα έξοδα δημοσίευσης της διαθήκης,
Τα έξοδα έκδοσης κληρονομητηρίων
Τα έξοδα απογραφής της κληρονομιάς.
Η διαθήκη αποβάλλει τούς λόγους της μυστικότητός της μετά τον θάνατο του κληρονομουμένου. Πρέπει να δημοσιοποιηθεί (δημοοοσιευθεί) το περιεχόμενό της για να αποκαλυφθεί η τελευταία βούλησή του. Η δημοσίευση αυτή γίνεται επίσημα και τα έξοδα της δημοσίευσης αυτής αποτελούν το βάρος της κληρονομιάς, δηλαδή απομειώνουν την αξία της περιουσίας που κληρονομείται. Γι αυτό εκπίπτονται από το ενεργητικό της κληρονομίας.
Κληρονομητήριο είναι η πιστοποίηση του δικαστηρίου της κληρονομιάς ότι ο κληρονόμος έχει δικαίωμα στην κληρονομιά αλλά και πόσο εκτείνεται το δικαίωμα αυτό, πόση είναι η κληρονομική του μερίδα. Τα έξοδα για την έκδοση του κληρονομητηρίου είναι βάρη της κληρονομιάς και εκπίπτονται από το ενεργητικό της.
Αποδοχή της κληρονομιάς με το ευεργέτημα της απογραφής.
Ο κληρονόμος κατά την διαδικασία της αποδοχής της κληρονομιάς έχει το δικαίωμα να την αποδεχθεί με επιφύλαξη, με το ευεργέτημα της απογραφής. Σε ορισμένες περιπτώσεις η αποδοχή της κληρονομιάς θεωρείται από τον νόμο ότι πραγματοποιείται με το ευεργέτημα της απογραφής.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι αποδοψή κληρονομιάς ανηλίκων (Α.Κ. 1527), των υπο επιτροπία (Α.Κ. 1650, 1698), των υπο δικαστική αντίληψη (Κ. 1707)
Τα έξοδα για την απογραφή της κληρονομιάς αποτελούν βάρη της κληρονομιάς και εκπίπτονται από το ενεργητικό της. Τέτοια έξοδα είναι:
Δαπάνες για αίτηση απογραφής στον Ειρηνοδίκη
Δαπάνες για την έκδοση της σχετικής απόφασης
Δαπάνες για την κοινοποίηση της απόφασης
Δαπάνες για τίς κοινοποιήσεις της απόφασης
Δαπάνες για αμοιβές πραγματογνωμόνων
Δαπάνες για αμοιβή συμβολαιογράφου
κλπ
β) Τα έξοδα της δίκης για την κήρυξη του κληρονομουμένου ως αφάντου, που αναγνωρίζονται με δικαστικές αποφάσεις.
Η απόφαση εκδίδεται από το δικαστήριο ύστερα από αίτηση κάθε ενδιαφερομένου που έχει δικαιώματα ύστερα από τον θάνατο του αφάντου. Η αίτηση μπορεί να γίνει όταν πιθανολογείται ο θάνατος ενός ανθρώπου επειδή έχει εξαφανιστεί ή επειδή λείπει πολύ καιρό ή βρισκόταν κάποια στιγμή σε κίνδυνο η ζωή του.
Με την απόφασή του περί αφάνειας, το δικαστήριο καταλογίζει τα έξοδα και τα τέλη της δικης εις βάρος της κληρονομιαίας περιουσίας. Τα έξοδα αυτά εκπίπτουν από το ενεργητικό της κληρονομίας
γ) Τα έξοδα διαχείρισης και εκκαθάρισης της κτήσης που γίνονται στην αλλοδαπή, κατά το ποσό που αυτά βαρύνουν τα περιουσιακά αυτής στοιχεία που φορολογούνται στην Ελλάδα και τα οποία αποδεικνύονται με την οικεία απόφαση του αρμόδιου οργάνου της αλλοδαπής που εκκαθαρίζει την κληρονομιά.
Προκειμένου να ενεργήσει σωστά ο κληρονόμος, θα πρέπει να συγκεντρώσει και να σταθμίσει όλα τα παραπάνω και να σκεφθεί εάν τον συμφέρει ή όχι η αποδοχή της κληρονομίας, ή αν πρέπει να δεχθεί την κληρονομιά με επιφύλαξη (θα αναφερθούμε προσεχώς γι αυτά), ή εάν πρέπει να προχωρήσει στην αποποίηση της κληρονομιάς του
Β. Στα κληροδοτήματα δεν εκπίπτουν από την κληρονομιά τα χρέη και τα βάρη της
Οσον αφορά τα κληροδοτήματα τονίζεται ότι τα χρέη και τα βάρη δεν είναι εκπεστέα επειδή η κληροδοσία αποτελεί βάρος της κληρονομιάς και επομένως «βεβαρημένος» είναι ο κληρονόμος ή ο καταπιστευματοδόχος ή ο κληροδόχος. Α.Κ.1714
(Ηταν ένα απόσπασμα από το βιβλίο που θα εκδοθεί προσεχώς « ΟΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΧΑΡΙΣΤΙΚΗ ΑΙΤΙΑ»)
ΑΘΗΝΑ 30/11/2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου