Ειρήνη Καλογερή
Εκτενή αναφορά στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί λόγω της αυξημένης παραγωγής ΑΠΕ χωρίς αντίστοιχη αύξηση της κατανάλωσης ρεύματος, έκανε μεταξύ άλλων ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης χθες, στην τελετή εγκαινίων του Balkan Energy Forum στην Κοζάνη.
Το μοντέλο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, στο οποίο η Ελλάδα πρωταγωνιστεί, βρίσκεται σε μια πολύ απαιτητική και δύσκολη περίοδο μετάβασης. Οι ΑΠΕ είναι στοχαστικές, επομένως έχουμε πολύ περισσότερη παραγωγή από τη ζήτηση που έχει το σύστημα.
Δεν έχουμε επαρκή αποθήκευση. Έχουμε μεγάλα έργα σε εξέλιξη, αλλά έχουμε ακόμα δρόμο. Η αντλησιοταμίευση αποτελεί τεχνολογία που απαιτεί χρόνια, ενώ οι μπαταρίες, στις οποίες θα δώσουμε πολύ σημαντικές ευκαιρίες, μέχρι πέρυσι ήταν πολύ ακριβές.
Άρα όταν δεν έχεις επαρκή αποθήκευση, μπορεί να βρεθείς να παράγεις ενέργεια από ΑΠΕ, να κάνεις περικοπές και ταυτόχρονα σε κάποιες περιπτώσεις να πληρώνεις για να εξάγεις ενέργεια γιατί υπάρχουν αρνητικές τιμές. Αυτό συνέβη ως πραγματικό γεγονός τον Απρίλιο.
Γι’ αυτό οι επενδυτές ΑΠΕ δε θα πρέπει να θεωρούν τη ζήτηση δεδομένη. Η πορεία των τιμών στο σύστημα του μέλλοντος θα είναι μια πορεία προς τα κάτω με βίαιες διακυμάνσεις, καθώς θα υπάρχουν περίοδοι με υψηλές και περίοδοι με χαμηλές τιμές. Τώρα μπαίνουμε σε μια περίοδο χαμηλών τιμών. Οι επενδυτές επομένως, ιδίως στην αυτοκατανάλωση, θα πρέπει να μελετούν πολύ προσεκτικά το ενεργειακό προφίλ τους. Τι ώρα καταναλώνουν σε σχέση με την ώρα που παράγουν. Διότι όταν δεν υπάρχει ταυτοχρονισμός, η ενέργεια αυτή είτε θα υφίσταται περικοπές, είτε θα πωλείται σε πολύ χαμηλές τιμές.
Επίσης πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η περίοδος των επιδοτήσεων στις ΑΠΕ έχει τελειώσει. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως αυτή της Δ. Μακεδονίας. Δεν υπάρχει δυνατότητα ο καταναλωτής να πληρώνει. Ήδη έχουμε έναν λογαριασμό της τάξης των 800 εκατ. ευρώ τον χρόνο, που θα πληρώνουμε για πολλά χρόνια ακόμη, για τις «παλιές» ΑΠΕ. Ταυτόχρονα η βίαιη μείωση των τιμών τις ώρες που λειτουργούν τα φωτοβολταϊκά έχει δημιουργήσει μια πτώση των τιμών, που αυξάνει το έλλειμμα στον ΕΛΑΠΕ. Επομένως είμαστε σε μια περίεργη φάση της ενεργειακής μετάβασης, όπου πρέπει να κινηθούμε με μέτρο ώστε η αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια να αντιστοιχεί με την αύξηση της προσφοράς.
Η χώρα έχει υπερτριπλασιάσει τις επενδύσεις στο δίκτυο. Το 2023 δαπανήσαμε πάνω από 1,2 δισ., όταν ήταν 200 εκατ. το 2017 και 400 εκατ. το 2019. Αυτές οι επενδύσεις μαζί με τις διεθνείς διασυνδέσεις μας ανοίγουν δυνατότητες για να προχωρήσει ταχύτερα η εγκατάσταση των ΑΠΕ, όμως το φαινόμενο των αρνητικών τιμών δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Από τη Ρουμανία μας ήρθαν τον Απρίλιο οι αρνητικές τιμές και πληρώναμε για να εξάγουμε ενέργεια, με βάση του ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Άρα χρειάζεται μέτρο για να φροντίζουμε οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται να είναι βιώσιμες.
Θα απελευθερώσουμε ηλεκτρικό χώρο και θα φτάσουμε να δώσουμε όρους σύνδεσης και στις ενεργειακές κοινότητες που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τη Δυτική Μακεδονία. Κομμάτι αυτού του χώρου που θα δημιουργηθεί θα οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιοι επενδυτές δε θα ολοκληρώσουν τα έργα για τα οποία έχουν ζητήσει χώρο.
Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα. Είναι σαν να διασχίζεις το ποτάμι και να πρέπει να αλλάξεις βάρκα. Να αλλάξεις μοντέλο.
Η μετάβαση λοιπόν θα έχει αρκετές αναταράξεις που θα προκαλούν οι αγορές, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά διεθνώς. Επειδή η ενεργειακή μετάβαση έχει πολύ μεγάλο κόστος, (θα χρειαστεί να πληρώνουμε και το κόστος προσαρμογής στην κλιματική κρίση), οι δημόσιοι πόροι θα είναι περιορισμένοι και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα.
Μιλώντας άλλωστε στο ραδιόφωνο των Παραπολιτικών ο κ. Σκυλακάκης μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής:
Ο λόγος που χρειάζεται να κάνουμε περικοπές είναι ότι δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση, όχι ότι δεν σηκώνει το δίκτυο. Όταν η ζήτηση είναι 5 ή 6 Giga watt και έχουμε ήδη εγκατεστημένα 13 Γιγαβάτ από ΑΠΕ και αυτά είναι στοχαστικά και υπάρχουν περίοδοι που δεν λειτουργούν όλα, για παράδειγμα τα φωτοβολταϊκά δεν λειτουργούν το βράδυ και όταν έχει συννεφιά ή τα αιολικά όταν δεν φυσάει αλλά όταν τυχαίνει να λειτουργούν ταυτόχρονα και φωτοβολταϊκά και τα αιολικά και έχουμε πολύ μεγάλη παραγωγή. Επίσης υπάρχει μια εποχικότητα στη ζήτηση, για παράδειγμα την άνοιξη δεν έχουμε air condition, δεν έχουμε θέρμανση, με αποτέλεσμα η ζήτησή μας να είναι πολύ μικρότερη και επειδή αυτό συμβαίνει και στις διπλανές χώρες, αυτό που λέμε ότι θα εξάγουμε την ενέργεια σε αυτές τις ειδικές συνθήκες, σημαίνει ότι θα πληρώνουμε για να τα εξάγουμε γιατί οι τιμές γίνονται αρνητικές.
Τιμολόγια και μετρητές
Το υπουργείο επεξεργάζεται να διευκολύνουμε αυτό που λέγεται απόκριση ζήτησης που σημαίνει να επιταχύνουμε την είσοδο του δυναμικού τιμολογίου και να εξετάσουμε και τη δυνατότητα παλιοί μετρητές του νυχτερινού να πηγαίνουν σε διαφορετικές ώρες που να έχει πολύ περισσότερη λογική από πλευράς συστήματος, δηλαδή να είναι πολύ φθηνότερες οι τιμές.
Οι επιχειρήσεις έχουν σε μεγάλο κομμάτι περάσει στους έξυπνους μετρητές αλλά δεν έχουν ακόμη μπει στο δυναμικό τιμολόγιο, στο λεγόμενο πορτοκαλί, το οποίο θα το επιταχύνουμε και θα έχουν τη δυνατότητα πολύ γρήγορα να το αξιοποιήσουν. Σε λίγους μήνες έρχεται το πορτοκαλί τιμολόγιο. Αυτό αφορά περίπου το 45% της ενέργειας που καταναλώνουμε, η υψηλή τάση έχει ήδη τέτοιου είδους ρυθμίσεις δεν περιλαμβάνεται. Ταυτόχρονα τελείωσε επιτέλους ο διαγωνισμός μετά από προσφυγές που καθυστέρησαν 1-2 χρόνια την υλοποίηση του προγράμματος, και αρχίζει η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών μαζικά και θα έχουμε πια εκατοντάδες χιλιάδες μετρητές να εγκαθίστανται κάθε εξάμηνο. Έχουμε όμως πολλά εκατομμύρια νοικοκυριά, πολλά εκατομμύρια συνδέσεις συνεπώς θα μας πάρει κάποια χρόνια αλλά το μεγαλύτερο κομμάτι της ζήτησης δηλαδή πάνω από το 50% της ζήτησης, θα έχει καλυφθεί με δυναμικό τιμολόγιο μέχρι το τέλος του χρόνου.
Το βασικό όφελος που θα έχει ο καταναλωτής είναι πολύ φθηνή ενέργεια, την οποία θα χρειαστούμε και για την αντιμετώπιση των άλλων συνεπειών της κλιματικής αλλαγής από τη λειψυδρία, για την οποία θα πρέπει να έχουμε αφαλατώσεις μέχρι τη ζέστη, για την οποία θα πρέπει να έχουμε κλιματισμό. Και ταυτόχρονα μια πολύ πιο ανταγωνιστική οικονομία διότι καθότι θα υποκαθιστούμε τα ορυκτά καύσιμα με φθηνή ηλεκτρική ενέργεια θα μειώνουμε τη εξάρτησή μας από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που είναι εισαγόμενα καύσιμα και θα τα αντικαθιστούμε με εγχώρια παραγωγή. Αποκτούμε δηλαδή ενεργειακή αυτάρκεια, γινόμαστε λιγότερο ευάλωτοι στις ενεργειακές κρίσεις και έχουμε φθηνότερη ενέργεια.
Το ηλεκτρικό μας σύστημα μέχρι το 2028-2029 θα έχει μεγαλώσει πολύ, θα έχει πολύ φθηνές τιμές και θα είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό πράσινο.
Αυτή τη στιγμή έχουμε τριπλασιάσει σε σχέση με το ’19 τις επενδύσεις στο δίκτυο. Ασφαλώς χρειάζονται επενδύσεις, μόνο που θα πρέπει να έχουμε ένα timing. Γιατί πρέπει να θυμόμαστε και τη ζήτηση, γιατί να μπουν πρόσθετες ΑΠΕ αν δεν υπάρχει ζήτηση τι θα την κάνουμε την ενέργεια; Αν δεν υπάρχει ζήτηση, αν δηλαδή έχουμε περισσότερες ΑΠΕ απ' ό,τι η ζήτηση, τότε δύο πράγματα θα συμβούν, είτε θα πρέπει να πληρώσει ο καταναλωτής είτε θα πρέπει να πληρώσει ο φορολογούμενος γιατί η ενέργεια θα χαθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου