ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ή ΜΗΠΩΣ ΠΡΙΓΚΗΠΑΤΟ;

Του Αλέξανδρου Μωραϊτάκη

(τέως προέδρου ΣΜΕΧΑ & ενεργού πολίτη)

Βρισκόμαστε 41 χρόνια μετά την πτώση της Χούντας και τις μετέπειτα εκλογές που όρισαν ως πολίτευμα της χώρας την «Προεδρευόμενη Δημοκρατία»...

Και ενώ με βάση το Σύνταγμα του 1974 δεν υπάρχει κληρονομική διαδοχή σε κανένα πολιτικό ή πολιτειακό αξίωμα, στην πράξη παρατηρούμε τα πράγματα να είναι πολύ διαφορετικά, με αποτέλεσμα να τίθεται το ερώτημα: Έχουμε Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, ή μήπως η Ελλάδα αποτελεί Πριγκιπάτο;

Για παράδειγμα, μεταξύ των πολύ αξιόλογων τεσσάρων ανδρών που διεκδικούν την προεδρία του ιστορικού αστικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, οι τρεις εξ αυτών είναι πολιτικοί γόνοι, ή αλλιώς όπως λέμε, "τζάκια". Γιος πρώην βουλευτή της ΕΡΕ ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, παιδί του πρώην Πρωθυπουργού ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τέκνο πρώην υπουργού ο Απόστολος Τζιτζικώστας.

Και  παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει από την πλευρά μου η παραμικρή πρόθεση φτηνού λαϊκισμού, (και οι τρεις προαναφερόμενοι, έχουν διακριτό αξιόπιστο, ανεξάρτητο δικό τους στίγμα και καθαρό λόγο) το ζήτημα παραμένει: Αν οι ίδιοι προέρχονταν από διαφορετικές οικογένειες, θα μπορούσαν εξίσου εύκολα να διακριθούν στην πολιτική κονίστρα;  Άραγε δεν υπάρχουν αξιότεροί τους, οι οποίοι όμως δεν "διορίστηκαν" (έμμεσα προφανώς) βουλευτές αλλά κέρδισαν τις μάχες τους στο στίβο της εργασίας και της καθημερινότητας, διαθέτοντας παράλληλα και σαφείς πολιτικές προτάσεις;

Φυσικά, το ζήτημα της οικογενειοκρατίας στην πολιτική, δεν περιορίζεται μόνο στους παραπάνω πολιτικούς, ούτε φυσικά στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Αρκετές δεκάδες τέκνα παλαιών πολιτικών βρίσκονται μέσα σε όλα σχεδόν τα κόμματα του ελληνικού Κοινοβουλίου.

Στο ΠΑΣΟΚ για παράδειγμα, ο γιός του αείμνηστου Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και εγγονός του (επίσης αείμνηστου Πρωθυπουργού) Γεωργίου Παπανδρέου που εξελέγη βουλευτής σε ηλικία 29 ετών , αναλαμβάνει το «δαχτυλίδι» της αρχηγίας του κόμματος από τον Κώστα Σημίτη το 2003, για να αναδειχτεί Πρωθυπουργός το 2009. Αλλά και η σημερινή Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κόρη παλαιού πολιτικού είναι.

Γενικότερα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου νεαρά άτομα 30-35 ετών χωρίς προηγούμενη δραστηριότητα στα κοινά και χωρίς αξιόλογη εργασιακή εμπειρία εκλέγονται βουλευτές με τους μηχανισμούς των οικογενειών τους, όχι μόνο πριν καν ωριμάσουν προκειμένου να προσφέρουν έργο στο κοινωνικό σύνολο, αλλά πριν καν καλά-καλά αρχίσουν να εργάζονται! Για να μην πούμε πως κάποιοι δεν έχουν κάνει ούτε ένα μεροκάματο… Τονίζεται ότι οι μηχανισμοί των οικογενειών τους εξασφαλίζουν την εκλογική επιτυχία, διότι διόρισαν και έκαναν εξυπηρετήσεις (ρουσφέτια, προσλήψεις κλπ.) χρησιμοποιώντας κρατικό και όχι δικό τους χρήμα. Όμως οι πολίτες το αποτέλεσμα της εξυπηρέτησης εκτιμούν και αξιολογούν και δεν νοιάζονται στις εκλογές για το πώς έγινε η εξυπηρέτηση. Οι πολίτες τους θεωρούν οικογενειακά ως ευεργέτες και αγνοούν κατά πολύ αξιότερους υποψηφίους. Δεν είναι τυχαίο ότι λιγότεροι από το 15% των βουλευτών σήμερα γνωρίζουν και μπορούν να μιλούν με αξιώσεις στη Βουλή για σοβαρά θέματα της χώρας: φορολογικό, ασφαλιστικό, μακροοικονομικά, υγείας, ασφάλειας κλπ. Είναι δε εντυπωσιακό ότι υστερούν σε γνώσεις ακόμη και προερχόμενοι από τζάκια ενώ θα έπρεπε να είναι καλύτεροι, να ενημερωθούν σε βάθος και όχι να υστερούν σε γνώσεις αφού στηρίζονται σε δια βίου πολιτική καριέρα.

Πρέπει το πολιτικό προσωπικό να καταλάβει και να επιλύσει το θέμα ανάδειξης άξιων πολιτικών. Δεν άκουσα προτάσεις από τους 4 υποψήφιους αρχηγούς με αυτόν τον στόχο.  Τώρα εκλέγονται τα τζάκια, οι εκλεκτοί του αρχηγού και όσοι προκάλεσαν με ρουσφέτια και εξυπηρετήσεις την δημοσιονομική εκτροπή της πατρίδας μας. Στις τελευταίες εκλογές η καλύτερη υποψήφια βουλευτής της ΝΔ στη Α’ Αθήνας από πλευράς κατάρτισης και εργασιακής εμπειρίας Διευθύντρια νομικών υπηρεσιών Τράπεζας βγήκε κοντά στο τέλος.  Επίσης αξιοπερίεργο είναι γιατί δεν επιχειρούν να  εκλεγούν τα τζάκια στις ιδιαίτερες μικρές περιφέρειες τους από όπου προέρχονται την στιγμή που οι πολίτες τους γνωρίζουν πολύ καλύτερα αλλά μετακομίζουν σε μεγάλες περιφέρειες που η εικόνα του life style, τα ντεκολτέ η αθλητική προέλευση, οι συλλογικές προτιμήσεις, ή εμφάνιση, οι υπουργικοί τίτλοι , η σχέση με τα ΜΜΕ κλπ δηλ. άσχετα με την αξία του υποψήφιου βουλευτή, και πολιτικού θέματα οδηγούν στην εκλογή του ανεπαρκούς υποψηφίου. Μετά βέβαια ο ανεπαρκής Βουλευτής μέσω οικογενειακών διασυνδέσεων επιχειρεί ή/και εξασφαλίζει και υπουργική θέση που ο ψηφοφόρος εκτιμά και αποβλέπει.

Ασφαλώς, τη μεγάλη ευθύνη για αυτή την ιδιότυπη «κληρονομική Δημοκρατία» θεωρητικά την έχει ο λαός που ψηφίζει, ωστόσο δεν γίνεται να μην προβληματιστούμε με τα νοσηρά αυτά φαινόμενα που συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Φαινόμενα που ντροπιάζουν και απαξιώνουν το πολίτευμά μας, μειώνουν το ενδιαφέρον των νέων μας και των άξιων Ελλήνων για τα κοινά και δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για το δυνάμωμα αντιδημοκρατικών πολιτικών φορέων ή ακόμη και νεοναζιστικών κομμάτων.

Επειδή όμως όποιος περιορίζεται στο να καταγράφει το πρόβλημα, δεν προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες, προχωρώ στην παράθεση ενδεικτικών προτάσεων (μακάρι να υπάρξουν και άλλες, ενδεχομένως καλύτερες) για την αντιμετώπιση του προβλήματος: που βασικά είναι η ανάδειξη άξιων βουλευτών, υπουργών και γενικά πολιτικών. Η κυβέρνηση, ο υπουργός εσωτερικών κ. Κουρουπλής και οι τέσσερις υποψήφιοι αρχηγοί της ΝΔ ας τις προσέξουν.

Πρώτον, επιβάλλεται το σπάσιμο των εκλογικών περιφερειών (ιδίως των μεγάλων όπως πχ Α’ και Β’ Αθήνας, υπόλοιπο Αττικής, Α’ και Β’ Θεσσαλονίκης) σε μικρότερες μονοεδρικές προκειμένου ο υποψήφιος να μπορεί να επικοινωνήσει και να γνωριστεί από κοντά με τους πολίτες χωρίς να είναι υποχρεωμένος να ξοδέψει υπέρογκα χρηματικά ποσά ή/και να υποχρεωθεί σε καναλάρχες ή/και σε οικονομικά ή άλλα κυκλώματα.

Δεύτερον, θα πρέπει να υπάρξει ανώτατο χρονικό όριο (πχ η οκταετία) στη θητεία ενός Βουλευτή (όπως και ενός Υπουργού)

Τρίτον, αν δεν υπάρξει ασυμβίβαστο μεταξύ της Βουλευτικής και της Υπουργικής ιδιότητας ή/και κρατικού αξιωματούχου (όπως σε άλλα κράτη του κόσμου), τουλάχιστον θα πρέπει να μεσολαβεί ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα (πχ τέσσερα χρόνια) προκειμένου ένας Υπουργός ή/και έχει κρατικός αξιωματούχος να μπορεί να διεκδικήσει εκ νέου την ψήφο του λαού (έτσι ώστε να μην έχουν οι υπουργοί ή/και κρατικοί αξιωματούχοι το κίνητρο των ρουσφετιών και των λοιπών «εξυπηρετήσεων»).

Τέταρτον, θα πρέπει να μπουν όροι στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, έτσι ώστε να φιλοξενούνται όλοι οι βουλευτές των κομμάτων (εδώ και χρόνια, μόλις γύρω στα δέκα άτομα από κάθε κόμμα, περιφέρονται καθημερινά από κανάλι σε κανάλι) και όσο το δυνατόν περισσότεροι υποψήφιοι βουλευτές κατά την προεκλογική περίοδο.  Ειδικότερα χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή και αντικειμενικότητα την τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής περιόδου. Δεν μπορεί η τελευταία  εβδομάδα να «καπαρώνεται» από τα ίδια συγγενή πρόσωπα και η πολιτεία να κλείνει πάντα τα μάτια της.

Είναι νομίζω, καιρός, να προβληματιστούμε όλοι για την ποιότητα του πολιτεύματος μας και να απαντήσουμε στο ερώτημα που αμείλικτα μας θέτει η εποχή: έχουμε κοινοβουλευτική δημοκρατία ή πριγκιπάτο; Θέλουμε καλύτερη Βουλή και αξιότερους βουλευτές και υπουργούς;

ΥΓ: Θα καλούσα τον κόσμο να ψηφίσει με την ίδια λογική που ακολουθεί όταν παρακολουθεί την ποδοσφαιρική του ομάδα: Όπως θα αποδοκίμαζε το παιδί ενός παλαιού ποδοσφαιριστή, αν δεν είχε το ταλέντο και την ικανότητα, το ίδιο να κάνει και με τους υποψήφιους Βουλευτές και τους πολιτικούς.FIMOTRO