Θοδωρής Παναγούλης
Μετά τη συμφωνία με τους θεσμούς, σύμφωνα με την οποία δίνεται περιθώριο 5 ετών (έως το 2022) για να τακτοποιηθεί η παλαιά εκκρεμότητα με τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας που δεν έχουν επιμεριστεί στο σύνολο τους, από το 2012 και εντεύθεν, το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει να λύσει ένα κρίσιμο γρίφο: Πως θα αποζημιωθεί η ΔΕΗ για τα χρήματα που της οφείλονται, χωρίς ταυτόχρονα να επιβαρυνθούν οι πολίτες με αυξήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος.
Χαρακτηριστική του διλλήματος που έχει να αντιμετωπίσει ο κ. Σταθάκης είναι η τροποποίηση που έγινε χθες στην ανακοίνωση του ΥΠΕΝ για τα συμφωνηθέντα με τους θεσμούς. Αρχικά το Δελτίο Τύπου έλεγε ότι «η εκκρεμότητα των παρελθόντων ετών θα τακτοποιηθεί σε βάθος 5ετίας προκειμένου να αποφευχθούν υπέρογκες χρεώσεις στα τιμολόγια ηλεκτρισμού». Η λογική ερμηνεία της διατύπωσης αυτής ήταν ότι θα υπάρξουν αυξήσεις στα τιμολόγια, λόγω ΥΚΩ, αλλά δεν θα είναι υπέρογκες.
Αμέσως μετά έφτασε στους δημοσιογράφους «ορθή επανάληψη» της ανακοίνωσης, όπου πλέον η διατύπωση ήταν «η εκκρεμότητα των παρελθόντων ετών θα τακτοποιηθεί σε βάθος 5ετίας προκειμένου να αποφευχθούν αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρισμού».
Και τώρα πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε πράγματι να μην υπάρξουν αυξήσεις, έστω και μικρές.
Οι ΥΚΩ, ως γνωστόν, αποτελούν μία από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, για την κάλυψη του κόστους ηλεκτροδότησης των νησιών και των ειδικών τιμολογίων (Κοινωνικό Τιμολόγιο, πολυτέκνων). Τις πληρώνουν οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος και τις εισπράττουν οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΗ και ιδιώτες), οι οποίοι τις αποδίδουν στον Ειδικό Λογαριασμό ΥΚΩ για να πληρωθούν αυτοί που βαρύνονται με τα κόστη αυτά, δηλαδή κατά κύριο λόγο η ΔΕΗ. Κατά τα προηγούμενα χρόνια, από το 2012, οι ΥΚΩ δεν είχαν επιμερισθεί στο σύνολο τους, για να μην αυξηθούν τα τιμολόγια ηλεκτρισμού, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση οφειλών προς τη ΔΕΗ.
Βήμα πρώτο: προσδιορισμός του ποσού
Πόσες είναι οι οφειλές που έχουν συσσωρευθεί; Η ΔΕΗ διεκδικεί, σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση, 735 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό όμως είναι ο υπολογισμός που κάνει η ίδια η ΔΕΗ χωρίς να υπάρχει υπολογισμός από ανεξάρτητο φορέα. Όσο και αν φαίνεται ανορθόδοξο, μέχρι σήμερα ο Ειδικός Λογαριασμός ΥΚΩ που κανονικά διαχειρίζεται ο ΑΔΜΗΕ (έσοδα και έξοδα) δεν τηρείται από κανέναν.
Την περίοδο αυτή η ΡΑΕ βρίσκεται σε διαδικασία προσδιορισμού του ακριβούς ποσού που πρέπει να αποδοθεί στη ΔΕΗ για τα προηγούμενα χρόνια. "Ξεσκονίζει" το Μητρώο Παγίων που παρέδωσε πρόσφατα η ΔΕΗ, μαζί με τον τρόπο λειτουργίας των μονάδων της στα νησιά, τα καύσιμα που αυτές καίνε, καθώς και όλα τα συνοδευτικά κόστη. Ταυτόχρονα περιμένει να παραλάβει μέσα στις επόμενες ημέρες τα νούμερα από τους δύο διαχειριστές, τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ.
Η δουλειά αυτή θα πρέπει να γίνει, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, μέχρι το τέλος Μαΐου.
Σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, η μέχρι τώρα έρευνα της ΡΑΕ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα ποσά που διεκδικεί η ΔΕΗ δεν προκύπτουν. Κάποιες πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ανακτήσιμα από την ΔΕΗ ποσά την περίοδο 2012-2016, ύψους 400-500 εκατ. ευρώ.
Τα μεγαλύτερα ελλείμματα της ΔΕΗ από μη ανάκτηση χρεώσεων ΥΚΩ αφορούν στις χρονιές 2012 και 2013, όπου με παλαιότερη απόφαση της Αρχής είχαν προσδιοριστεί τα σχετικά έξοδα ΥΚΩ σε 810,5 και 848,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, δεν υπάρχει ωστόσο ακριβής υπολογισμός για τα ποσά που εισέπραξε η ΔΕΗ στη συγκεκριμένη διετία. Δεν αποκλείεται πάντως ακόμα και τα ποσά που είχαν προσδιοριστεί να ξανακοιταχτούν.
Για τα έτη 2014 και 2015, πηγές της ΡΑΕ, υπολογίζουν ότι τα ελλείμματα της ΔΕΗ είναι αρκετά μικρότερα απ’ όσο η ίδια ισχυρίζεται. Όσο για το 2016, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν περίσσευμα, δηλαδή ότι η ΔΕΗ εισέπραξε περισσότερα χρήματα απ’ όσα τελικά δαπάνησε για υπηρεσίες ΥΚΩ.
Σε κάθε περίπτωση μέχρι το τέλος του μήνα η ΡΑΕ θα πρέπει να έχει υπολογίσει το «αντάλλαγμα» για τα νησιά στην τριετία 2014, 2015 και 2016, όπως και το «αντάλλαγμα» για ΚΟΤ, πολύτεκνους κ.λπ., στη διετία 2015 – 2016.
Βήμα δεύτερο: Πως θα εισπραχθούν
Μετά τον προσδιορισμό του προς ανάκτηση ποσού, η ΡΑΕ θα εκδώσει γνωμοδότηση σχετικά με:
· Το αν θα πρέπει να ανακτηθεί το σύνολο του ποσού από τους καταναλωτές ή να καλύψει μέρος (ή όλο το ποσό) το κράτος.
· Τον τρόπο που θα κατανεμηθεί στην πενταετία μέχρι το 2020 η επιβάρυνση στους καταναλωτές για το ποσό που θα κριθεί ότι πρέπει να ανακτηθεί.
· Την άρση υφιστάμενων στρεβλώσεων στον τρόπο επιμερισμού των ΥΚΩ στους καταναλωτές.
Όσον αφορά το αν θα πρέπει να επωμιστεί το ίδιο το δημόσιο μέρος των ΥΚΩ, ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Νίκος Μπουλαξής, μιλώντας πρόσφατα στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, επισήμανε ότι η ανάληψη του κόστους των ΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό είναι μια πρακτική που ακολουθούν οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. «Είναι θέμα πολιτικής απόφασης» είπε ο κ. Μπουλαξής, ο οποίος ενημέρωσε τους βουλευτές ότι με τη θεσμοθέτηση του χειμερινού πακέτου για την ενέργεια που προωθεί η Ε.Ε., όλες αυτές οι χρεώσεις θα πρέπει υποχρεωτικά να φύγουν από τον λογαριασμό ρεύματος και να περάσουν στο κράτος.
Σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, η ΡΑΕ σκοπεύει να προτείνει την ανάληψη ενός μέρους (ή και του συνόλου) του κόστους των παλαιών οφειλών ΥΚΩ από το κράτος. Πως θα μπορούσε να γίνει αυτό; Με το να επιστρέφεται στον Ειδικό Λογαριασμό ΥΚΩ ο ΕΦΚ που εισπράττει το Δημόσιο από την κατανάλωση πετρελαίου στις γεννήτριες των νησιών (ειδικά για το ντίζελ ο ΕΦΚ είναι πολύ υψηλός).
Υπολογίζεται ότι τα ποσά αυτά μπορούν να φτάσουν στα 100 με 130 εκατ. ευρώ το χρόνο. Πρακτικά, πρόκειται για ποσά αντίστοιχα με εκείνα που θα κληθούν να καταβάλλουν οι καταναλωτές για τις παρελθούσες ΥΚΩ (για παράδειγμα, αν προσδιοριστούν σε 500 εκατ. ευρώ, κατανεμημένα σε 5 χρόνια «δίνουν» 100 εκατ. το χρόνο κατά μέσο όρο).
Όσον αφορά την άρση υφιστάμενων στρεβλώσεων, η ΡΑΕ μελετά την τροποποίηση της μεθοδολογίας επιμερισμού των ΥΚΩ που οδηγεί σε υπέρμετρες και άδικες επιβαρύνσεις, αφού σήμερα «τιμωρείται» με υπερβολική καταβολή ΥΚΩ για όλη την κατανάλωσή του, όποιος καταναλώσει περισσότερες Κιλοβατώρες και αλλάξει κλιμάκιο χρέωσης.
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, η ΡΑΕ αναμένεται μέσα στον Ιούνιο να έχει υποβάλει στον Γιώργο Σταθάκη την σχετική γνωμοδότηση.
Μικτό σύστημα
Η πρόταση για επιστροφή του ΕΦΚ πετρελαίου, μια πρόταση με την οποία ουσιαστικά αναλαμβάνει το δημόσιο την επιβάρυνση για τις παλιές ΥΚΩ, παρότι είναι συμβατή με το κοινοτικό πλαίσιο (η Κομισιόν επιτρέπει την υποανάκτηση) είναι σαφές ότι θα πρέπει να συμφωνηθεί με τους θεσμούς και συνεπώς ενέχει κινδύνους περιπλοκής. Επιπλέον επιβαρύνει τους πολίτες από άλλη… δίοδο, όχι μέσω των λογαριασμών ρεύματος αλλά μέσω του προϋπολογισμού.
Στο υπουργείο πάντως κάνουν και άλλες σκέψεις για ένα «μικτό» σύστημα. Δηλαδή για εν μέρει ανάκτηση από τους καταναλωτές με ταυτόχρονο συμψηφισμό των όποιων μικρών αυξήσεων υπάρξουν στις ΥΚΩ με αντίστοιχου ύψους μειώσεις στο ΕΤΜΕΑΡ, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι περίπου μηδενικό ή, σε κάθε περίπτωση, αμελητέο.
Και αυτό καθώς μετά και την επιβολή της χρέωσης προμηθευτή, θεωρείται βέβαιο ότι το περίφημο έλλειμμα των ΑΠΕ (μνημονιακή υποχρέωση) θα έχει μηδενιστεί στα τέλη του 2017, ίσως και ακόμη νωρίτερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου