Κώδωνας κινδύνου από ΑΔΜΗΕ για την ευστάθεια του συστήματος το Πάσχα – Περικοπές σε ΑΠΕ και σε εισαγωγές τα αντίμετρα για αποφυγή μπλακ-άουτ

Κώστας Δεληγιάννης

energypress.gr

Σημαντικές προκλήσεις για την ασφαλή λειτουργία του συστήματος θέτει για τον ΑΔΜΗΕ η περίοδος που ήδη διανύουμε, με τη μείωση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια, σε συνδυασμό με την υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ. Μάλιστα, το πρόβλημα θα κορυφωθεί μέσα στις γιορτές του Πάσχα, και τη συνακόλουθη ακόμη μεγαλύτερη τότε «βουτιά» της κατανάλωσης, εγκυμονώντας ακόμη και κίνδυνο για μπλακ-άουτ. 

Με τις μονάδες ΑΠΕ να αυξάνονται συνεχώς, περίοδοι χαμηλών φορτίων σαν αυτή στην οποία βρισκόμαστε (όπως συμβαίνει και το φθινόπωρο), υποχρεώνουν ήδη από τώρα τον Διαχειριστή να λειτουργήσει το σύστημα με πολύ υψηλά ποσοστά «πράσινης» διείσδυσης – πάνω από 50%. Επομένως, ο ΑΔΜΗΕ καλείται να «κρατήσει όρθιο» το σύστημα, με δεδομένα που ανατρέπουν κάθε προηγούμενο κανόνα διαχείρισης και παράλληλα χωρίς τα εργαλεία που πρόκειται να αναπτυχθούν σε μερικά χρόνια (όπως η αποθήκευση), ως απάντηση στο γεγονός ότι οι ανανεώσιμες πηγές θα εξελίσσονται σε κυρίαρχο «καύσιμο» στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής καθʼ όλο το έτος. 

Καθώς ο χρόνος προς τις γιορτές του Πάσχα να μετρά ήδη αντίστροφα, πηγές της ΡΑΕ δηλώνουν ενημερωμένες για την κατάσταση από τον ΑΔΜΗΕ, όπως και για τα αντίμετρα που προτίθεται να επιστρατεύσει ο Διαχειριστής για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Σύμφωνα με την ενημέρωση προς τον Ρυθμιστή, μία από τις λύσεις που έχει στη διάθεσή του ο ΑΔΜΗΕ είναι οι περικοπές ΑΠΕ – με τη συνδρομή και του ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος αν χρειαστεί θα επιβάλει περιορισμούς στην παραγωγή «πράσινων» μονάδων στο δίκτυο διανομής. Το δεύτερο αντίδοτο που ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιηθεί είναι ο περιορισμός των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, με το «πάγωμα» των αντίστοιχων δικαιωμάτων στις διασυνδέσεις. 

Μεγάλη δοκιμασία το Πάσχα 

Χαρακτηριστικές για το μέγεθος των προκλήσεων που αντιμετωπίζει τις τελευταίες εβδομάδες ο ΑΔΜΗΕ ήταν οι σχετικές αναφορές του αντιπροέδρου του Διαχειριστή, Ιωάννη Μάργαρη, στο 4ο Power & Gas Forum. «Η λειτουργία μας κινείται στα όρια», σημείωσε περιγράφοντας τις περιόδους που συνδυάζονται τα χαμηλά φορτία με τις υψηλές διεισδύσεις ΑΠΕ, προσθέτοντας καθώς το πρόβλημα θα οξύνεται όσο πλησιάζουμε στις γιορτές, «το Πάσχα θα είναι μεγάλη δοκιμασία». 

Όπως πρόσθεσε, μία παρενέργεια από αυτόν τον συνδυασμό είναι οι ιδιαίτερα υψηλές τάσεις που αναπτύσσονται – φαινόμενο όχι μόνο του ελληνικού συστήματος αλλά πολλών περιοχών του Ευρωπαϊκού συστήματος από την μεγάλη διείσδυση ΑΠΕ και τη μαζική απόσυρση συμβατικών μονάδων. «Αν συμβεί κάτι αυτές τις ώρες, πχ. απώλεια μιας γραμμής ή απώλεια μιας μονάδας, πραγματικά είναι πάρα πολύ υψηλό το ρίσκο να έχεις triple down effect στο σύστημα», τόνισε. 

Σύμφωνα με τον κ. Μάργαρη, μία επιπλέον επιπλοκή σε αυτή την κατάσταση αποτελεί το γεγονός ότι οι ΑΠΕ που συνδέονται στο δίκτυο διανομής του ΔΕΔΔΗΕ, οι οποίες ανέρχονται ήδη σε 6 Γιαγβάτ, διακινούνται στο δίκτυο και το Σύστημα χωρίς προς το παρόν δυνατότητα εφαρμογής περιορισμών και περικοπών και γενικότερα ελέγχου της παραγωγής. Για αυτό άλλωστε μέσα από τη συνεργασία των δύο Διαχειριστών, ο ΔΕΔΔΗΕ ξεκίνησε να σχεδιάζει τις απαιτούμενες υποδομές στο δικό του δίκτυο, για να είναι σε θέση σε περίπου μία 2ετία να ελέγχει την παραγωγή που συνδέεται στα δίκτυά του. 

Ευρύ πρόγραμμα έργων 

Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του ΑΔΜΗΕ, ο Διαχειριστής έχει εκπονήσει ένα ευρύ πρόγραμμα για τη λειτουργία του συστήματος σε υψηλές διεισδύσεις ΑΠΕ και το οποίο υλοποιείται παράλληλα με τις επενδύσεις για την αναβάθμιση και επέκταση του ΕΣΜΗΕ. 

Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει έργα αντιστάθμισης που υλοποιούνται σε όλη την Ελλάδα, με στοιχεία τα οποία βελτιώνουν το προφίλ της τάσης, όπως και καινούρια Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας ειδικά για τη λειτουργία των ΑΠΕ. Επίσης, διεξάγονται νέες μελέτες για το πώς θα πρέπει να γίνεται η διαχείριση του συστήματος σε αυτές τις νέες συνθήκες. 

Το στέλεχος του σημείωσε πως η αποθήκευση μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος, στον βαθμό όμως που αξιοποιηθεί μαζικά και έγκαιρα. Επίσης, η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ «περνά» απαραίτητα και από την αξιοποίηση του εργαλείου των περικοπών, όπως έχει συμβεί ήδη σε πολλές Ευρωπαϊκές και άλλες χώρες διεθνώς καθώς θα ξεπεράσουμε πολύ σύντομα το κατώφλι διείσδυσης του 50% από ΑΠΕ.