Αναχρονιστικός εγωκεντρισμός

Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου

Βρέθηκα στο εξωτερικό στη διάρκεια της επίσκεψης Ομπάμα. Κι έμεινα κατάπληκτος από τη διαφορά της μικρής κάλυψης της επίσκεψης από τα διεθνή μέσα και της εικόνας που μετέφεραν τα ελληνικά στο δικό τους κοινό για το ίδιο θέμα. Η εντύπωση που πέρασε στη ελληνική κοινή γνώμη ήταν περίπου πως ολόκληρη η υφήλιος συνταράχτηκε από την επίσκεψη. Στην πραγματικότητα ο κόσμος έξω άκουσε για μια συμβολική κίνηση -κύκνειο άσμα- του απερχόμενου Αμερικανού Πρόεδρου προς μια δοκιμαζόμενη οικονομικά χώρα. 

Αυτό που κυρίως εντυπωσίασε ήσαν οι εντελώς αναχρονιστικές και εν πολλοίς ανόητες βίαιες αντιαμερικανικές κινητοποιήσεις, που από πολλούς θεωρήθηκαν επιθετικές εναντίον ενός Πρόεδρου που αντιμετωπίζει την απροσδιόριστη θύελλα μιας επερχόμενης Προεδρίας Τραμπ.  Αρνητικές εξίσου εντυπώσεις άφησαν οι εικόνες ενός άβολου κι αγράβατου Πρωθυπουργού και κυβερνητικών στελεχών που εμφανίζονται σε κρίσιμες για την πατρίδα τους συνομιλίες ζωσμένοι με φοιτητικά (και κόκκινα!) σακίδια. Με αυτά, αλλά και με πολλά άλλα, οι προοπτικές για τον τόπο δεν δείχνουν αισιόδοξες.

Ας δούμε κάποιες, ιδιαίτερα κρίσιμες, από αυτές. Η κυβέρνηση έχει φορτώσει με εσφαλμένες προσδοκίες τους πολίτες σχετικά με την διαγραφή του χρέους. Αυτό δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί. Για τον απλούστατο λόγο πως δεν το επιτρέπει ούτε η Γερμανική άλλα ούτε και η Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Το περισσότερο που μπορεί να γίνει είναι η επέκταση του χρόνου αποπληρωμής ή η μείωση του ύψους των δόσεων. Όλοι φορτώνουν τον κόσμο με ανεκπλήρωτες προσδοκίες, για λογούς εντυπώσεων και μόνο.

Άλλο σημαντικό ζήτημα είναι οι επιπτώσεις στην Ελλάδα του ευρύτατου κύματος αμφισβήτησης του κατεστημένου, της πολίτικης ορθότητας και της κυριαρχίας των πολίτικων ελίτ. Αντίθετα με τις εντυπώσεις που κυριαρχούν, αυτή η τάση δεν ευνοεί τους οικονομικά αδυνάτους και τα λεγόμενα 'θύματα' της παγκοσμιοποίησης. Για την Ελλάδα ιδιαίτερα αυτές οι εξελίξεις θα προκαλέσουν σοβαρότατα προβλήματα. Το υπερσυντηρητικό αυτό ρεύμα σιχαίνεται κατ αρχήν την Αριστερά. Η όψη της αριστερόπληκτης χωράς μας δεν θα δείχνει σε κανένα σαν ιδιαίτερα συμπαθής. Το κλείσιμο των ανοιχτών αγορών θα ευνοήσει κατά κύριο λόγο τις οικονομικά ισχυρές χώρες και οι ξένες επενδύσεις θα στεγνώσουν. Όπως και τα δάνεια και οι όποιες οικονομικές ενισχύσεις μέσω προγραμμάτων. Μαζί με τα μνημόνια θα εξαφανισθούν και τα χρήματα (συνάλλαγμα). Που θα στηριχθεί η χώρα;

Και για τους ίδιους τους φοβικούς της παγκοσμιοποίησης τα προβλήματα φαντάζουν αξεπέραστα. Για κάθε εθνική επιχείρηση που στοχεύουν να προστατεύσουν, μέσω δασμών και άλλων εμποδίων, υπάρχουν χιλιάδες άλλες που και ζημιώνουν κι οδηγούνται σε αφανισμό γιατί χάνουν τις φτηνές πρώτες ύλες κι υπηρεσίες που τις συντηρούσαν. Για τις φτωχότερες χώρες - είτε είναι εξαγωγικές είτε συντηρούνται με φτηνά προϊόντα - οι προοπτικές θα είναι εφιαλτικές. Οι αναμενόμενες ανακατατάξεις θα είναι τόσο επίπονες ώστε σύντομα θα εγκαταλειφθούν. Με τεράστιο ενδιάμεσο κόστος όμως.

Υπάρχει και το ζήτημα των εξωτερικών προσανατολισμών της επερχόμενης αμερικανικής κυβέρνησης. Και πώς μπορούν να ερμηνευθούν για εμάς. Στο θέμα του κλίματος, δεν υπάρχουν πολλά σημεία στα οποία να διαφωνώ. Άφησαν όμως οι Αμερικανοί για πολύ καιρό τον κόσμο να βυθίζεται στη λατρεία της περιβαλλοντολατρείας και τώρα έχουν αναπτυχθεί παγκοσμίως λογής πανάκριβα οικονομικά συμφέροντα. Μόνο η Γερμανία έχει φτιάξει τεράστιες και κοστοβόρες βιομηχανίες  εναλλακτικών μορφών ενέργειας.  Και τις επιβάλλει και στην Ευρώπη. Πώς θα τα μαζέψει όλα αυτά ο Τραμπ; Προβλέπω δυστυχώς θεαματικές στροφές. 

Στο θέμα των μουσουλμάνων, της Μέσης Ανατολής και της Ρωσίας οι θέσεις του Τραμπ θα δοκιμασθούν και θα προκαλέσουν πολλές, μάλλον δυσάρεστες, εκπλήξεις στους αντίπαλους της μέχρι τώρα Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Οι μάλλον άσχετοι επικριτές διαβλέπουν ευθύνη των ΗΠΑ για τις αναταράξεις και τους πολέμους στις χώρες γύρω απο τη Μεσόγειο. Και δεν συνειδητοποιούν πως αυτοί ξέσπασαν κυρίως όταν οι Αμερικανοί άρχισαν να αδιαφορούν για τις τύχες της περιοχής μετά την ανακάλυψη δικού τους πετρελαίου απο σχιστόλιθους. Τώρα που το σχέδιο είναι περίπου πλήρης αποστασιοποίηση, θα φανεί όλη η αγριότητα της θρησκευτικής αδιαλλαξίας και του περιφερειακού μίσους. Στη Συρία, η εγκατάλειψη της διάκρισης καλών και κακών (Αλ Κάιντα, Ισλαμικό Κράτος) Σουνιτών αντιπάλων του Άσαντ θα οδηγήσει στην εξολόθρευσή τους και στην ενίσχυση των ερεισμάτων της Ρωσίας στην περιοχή. Αυτό δεν μας βοηθάει, διότι στον αγώνα στρατηγικής προσέγγισης των νέων αφεντικών του κόσμου (Λ. Οίκος - Κρεμλίνο) μας έχει ήδη προλάβει ο Ερντογάν. Κι αν έχει αποφασισθεί η δημιουργία Κουρδικού κράτους, ποιος θα παρέμβει ώστε να αναχαιτισθεί ο Ερντογάν απο το να επιδιώξει να αποζημιωθεί εδαφικά σε βάρος μας; Ίσως οι αρνητές των Αμερικανικών αναμείξεων να είναι έτοιμοι τώρα να προτάξουν τα αγωνιστικά τους στήθια...

Μ' αυτά και μ' αυτά γίνεται φανερό πως ο κόσμος γίνεται απειλητικότερος για τα συμφέροντά μας. Με εγωκεντρισμούς κι επαρχιωτική αυταρέσκεια δεν θα αποφύγουμε την όποια σκληρή πραγματικότητα. Ας βάλουμε όλοι ενα χέρι ώστε με εθνικό μέτωπο να πορευθούμε στην ακανθώδη και δυσχερή συνέχεια.capital.gr