Ριμέικ του περασμένου καλοκαιριού θυμίζει η αρνητική πορεία των εταιρικών ομολόγων της ΔΕΗ και των ΕΛΠΕ, κρούοντας ένα ακόμη καμπανάκι για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, και συνεπακόλουθα του κλάδου της ενέργειας.
Η επιστροφή του πολιτικού κινδύνου, και η παρατεταμένη αμφισβήτηση από τους ξένους επενδυτές της κυβέρνησης Τσίπρα, αντανακλάται και στην αρνητική πορεία των τιμών των ελληνικών εταιρικών ομολόγων που διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια του Λουξεμβούργου, του Λονδίνου και της Φρανκφούρτης.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι το 5ετές ευρω-ομόλογο της ΔEH των 700 εκατομμυρίων ευρώ που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2014, τότε που η ελληνική κυβέρνηση βγήκε για πρώτη φορά μετά το 2010 στις αγορές. Τη Παρασκευή, το συγκεκραμένο ομόλογο έχανε το 29% της αξίας του, με τη μεγαλύτερη πτώση να έχει σημειωθεί τους τελευταίους μήνες. Συγκεκριμένα, η τιμή αγοράς του ήταν στις 71 μονάδες. Είχε εκδοθεί με 5,25% επιτόκιο, ενώ η λήξη του είναι το Μάιο του 2019. Κάπως καλύτερα πάει το 3ετές ομόλογο της ΔΕΗ, που είχε εκδοθεί ταυτόχρονα με το πρώτο, τον Απρίλιο του 2014, με επιτόκιο 4,75% και λήξη το Μάιο του 2017. Την Παρασκευή έχανε το 17% της αξίας του καθώς η τιμή αγοράς του βρισκόταν στις 83 μονάδες.
Σύμφωνοι, τα εταιρικά ομόλογα της ΔΕΗ έχουν αντικειμενικούς λόγους να χάνουν μέρος της αξίας του λόγω της αβεβαιότητας που πλανάται σχετικά με το μέλλον της επιχείρησης (φέσια, σενάρια πώλησης μονάδων, αναγκαστική μείωση μεριδίου στη λιανική, πώληση ΑΔΜΗΕ, κ.ο.κ.).
Το ίδιο ωστόσο συμβαίνει με όλα τα ελληνικά εταιρικά ομόλογα, όπως για παράδειγμα με αυτά των ΕΛΠΕ. Τον Ιούνιο του 2014, τα ΕΛΠΕ ολοκλήρωσαν με επιτυχία τη διαδικασία του βιβλίου προσφορών (book building process), με τη ζήτηση να υπερκαλύπτει την έκδοση ύψους 325 εκατ. ευρώ, κατά τρεις φορές. Το επιτόκιο της έκδοσης ήταν 5,25%, το ομόλογο 5ετές, και η ζήτηση είχε φτάσει το 1 δισ. ευρώ, με το 60% να αφορά ξένους θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές. Δύο χρόνια μετά, το ομόλογο χάνει το 17% της αξίας του. Τη Παρασκευή η τιμή αγοράς του ήταν στις 83 μονάδες, με συνεχώς πτωτική πορεία έναντι των προηγούμενων ημερών. Αντίθετα, μικρότερες απώλειες σημειώνουν τα άλλα δύο ομόλογα των ΕΛΠΕ, ένα ύψους 500 εκατ. ευρώ, με επιτόκιο 8% και λήξη το 2017 και ένα ύψους 400 εκατ. δολαρίων με επιτόκιο 4,625% και λήξη το 2016. Το πρώτο χάνει 7% και το δεύτερο μόλις 2%.
Σε κάθε περίπτωση η βουτιά των ελληνικών εταιρικών ομολόγων αντανακλά τόσο το risk country της χώρας, όσο και τις "περιπέτειες" της ίδιας της εταιρείας. Σε άλλες περιπτώσεις, το ομόλογο αντανακλά την αβεβαιότητα πάνω από την εταιρεία (βλέπε ΔΕΗ), και σε άλλες τη σφιχτή πολιτική της. Τέτοια για παράδειγμα είναι η έκδοση της Motor Oil που έχει επιτόκιο 5,125% λήγει το Μάιο του 2019, και χάνει μόλις 5%. Την Παρασκευή είχε τιμή αγοράς 95 μονάδες.
Πάνω-κάτω τα ίδια ισχύουν για τις εκδόσεις της Frigoglass (10%), της ΤΙΤΑΝ (-3,5%), και του ΟΤΕ (-9%). Το πρώτο λήγει το 2018 και έχει συναφθεί με επιτόκιο 8,25%. Τα δύο τελευταία λήγουν τον Ιούλιο και το Δεκέμβριο του 2019 αντίστοιχα, και είχαν συναφθεί με επιτόκια 4,25% και 4,375% αντίστοιχα.
Τριπλός εφιάλτης
Οι εταιρείες αυτές, όπως και άλλες ελληνικές επιχειρήσεις, βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα τριπλό εφιάλτη. Να ξεσπάσει μια χρηματοοικονομική καταιγίδα διεθνώς, να κλείσουν τα βόρεια σύνορά μας και η Ελλάδα να μην έχει ακόμη ολοκληρώσει την πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος.
Αν και θέλουν να πιστεύουν πως, έστω και με πολύ πόνο, στο παρά πέντε και πριν μας τελειώσουν τα λεφτά, η κυβέρνηση θα ολοκληρώσει τελικά τη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, δεν είναι καθόλου σίγουρες ότι η δυναμική της οικονομίας θα είναι πλέον τέτοια ώστε να βγάλει τη χώρα από τον βάλτο.
Ο φόβος των επιχειρηματιών είναι μην τυχόν το τρένο της ανάπτυξης δεν εμφανιστεί τελικά στην ώρα του στην αποβάθρα. Διότι όσο κυλά ο χρόνος τόσο χειρότερα γίνονται τα πράγματα για την Ελλάδα που βρίσκεται στο επίκεντρο μιας τριπλής κρίσης. Η κυβέρνηση έχει να διαχειριστεί αφενός τα τεράστια εσωτερικά προβλήματα και αφετέρου το Προσφυγικό, αλλά και μια διεθνή κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στις αγορές και στο τραπεζικό σύστημα, η οποία προφανώς την ξεπερνά.
Ναι μεν κορυφαίοι παράγοντες της βιομηχανίας δεν θεωρούν ως επικρατέστερο το χειρότερο σενάριο, της επιστροφής σε ημέρες 2015 και σε κλίμα δραχμής, παρότι φρόντισε να το υπενθυμίσει ο Πολ Τόμσεν την Πέμπτη.
Ναι μεν δεν βλέπουν πρόωρες εκλογές, παρά μόνο αν προκύψουν ως πολιτικό ατύχημα που θα αναγκάσει τον Τσίπρα να προχωρήσει σε μια ηρωική έξοδο με κάλπες. Αντιλαμβάνονται ωστόσο οι επιχειρηματίες ότι έχει χαθεί τόσος πολύτιμος χρόνος, ώστε ακόμη και να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, το τάιμινγκ της ανάκαμψης μπορεί να έχει περάσει.
Μέχρι και το φθινόπωρο του 2015 η προσδοκία ήταν ότι από το δεύτερο εξάμηνο του 2016 και μετά η χώρα θα γύριζε σελίδα, ότι με τη μορφή εξαγορών ή άμεσων επενδύσεων στην πραγματική οικονομία από ξένα κεφάλαια η μηχανή θα έπαιρνε και πάλι μπροστά.
Η εκτίμηση αυτή έχει αρχίσει πλέον να ξεθωριάζει, να χαρακτηρίζεται φιλόδοξη. Όχι μόνο επειδή η κοινωνία βράζει εξαιτίας του Ασφαλιστικού, οι δρόμοι είναι κλειστοί από τους αγρότες και τα νησιά βρίσκονται σε διέγερση λόγω των προσφυγικών ροών, αλλά και διότι η κυβέρνηση δεν δείχνει να μπορεί να ενισχύσει ένα κλίμα σταθερότητας.
ELPE, 4.625%, 05/2016 98.00
PPC, 4.75%, 05/2017, 83.00
ELPE, 8%, 05/2017, 93.00
FRIGO, 8.25%, 05/2018, 90.00
PPC, 5.50%, 05/2019, 71.00
ELPE, 5.25%, 07/2019, 83.00
MOH, 5.125%, 05/2019 95.00
TITAN, 4.25%, 07/2019 96.50
ΟΤΕ, 4.375%, 12/2019 91.00
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου